(HT 14-4-2024)

BÀI CA NGƯỜI TÔI TỚ THỨ HAI (49:1-6)

Bài Ca Thứ Hai nói về ơn gọi của Người Tôi Tớ việc Người đáp lại ơn gọi của mình ra sao.

Ơn Gọi của Người Tôi Tớ

Trước hết Người Tôi Tớ ý thức rằng Thiên Chúa đã gọi mình trước khi chào đời và trao cho Người một sứ vụ. Đó là sứ vụ đem ơn cứu độ đến không những chỉ cho dân Israel, mà còn cho muôn dân, là những người sống trên các hải đảo và những miền xa xăm.

1Hỡi các đảo, hãy nghe tôi đây,

hỡi các dân tộc miền xa xăm, hãy chú ý:

ĐỨC CHÚA đã gọi tôi

từ khi tôi còn trong lòng mẹ,

lúc tôi chưa chào đời, Người đã nhắc đến tên tôi.

Cách Thiên Chúa Huấn Luyện Người Tôi Tớ

Một khi đã ý thức được sứ vụ của mình, Người Tôi Tớ có thể an lòng tiến bước bất chấp mọi gian nan khốn khó trên đường sứ vụ.

Người cũng ý thức rằng Thiên Chúa sẽ ban cho Người tất cả mọi phương tiện cần thiết để chu toàn sứ vụ. Để rao giảng, Thiên Chúa cho miệng Người như gươm sắc bén.  Để chống lại quân thù, Thiên Chúa đã biến Người thành mũi tên nhọn.  Nhưng Thiên Chúa giấu lưỡi gươm này dưới bàn tay và mũi tên ấy trong ống tên của Ngài.  Nghĩa là Thiên Chúa sẽ dùng gươm và tên ấy bất cứ lúc nào Ngài muốn.  Còn Người Tôi Tớ thì luôn luôn vui vẻ sẵn sàng tuân theo. 

Trong cuộc sống, biểu diễn những tài năng mình có để khoe khoang, để tìm danh vọng thì dễ, nhưng âm thầm tu luyện theo ý Chúa và kiên nhẫn chờ đợi ngày Chúa dùng mình thì không phải dễ. Chính vì thế mà Chúa Giêsu đã chờ đợi 30 năm và luôn luôn quyết tâm làm theo ý Đấng đã sai Người (Mt 26:39; Lc 22:42; Ga 4:34; 5:30; 6:38; 6:39; 8:42). Trong 30 năm Thiên Chúa đã cất Chúa Giêsu thật kỹ “trong ống tên của Người”

2Người đã làm cho miệng lưỡi tôi nên như gươm sắc bén,

giấu tôi dưới bàn tay của Người.

Người đã biến tôi thành mũi tên nhọn,

cất tôi trong ống tên của Người.

Cách Thiên Chúa dùng Người Tôi Tớ

Thiên Chúa muốn dùng Người Tôi Tớ để biểu lộ vinh quang của Ngài. Ngài đã biểu lộ vinh quang ấy bằng một phương cách lạ đời là để cho Người Tôi Tớ của Ngài bị người đời coi là thất bại. Chính vì đo lường sự thành công của Chúa Giêsu theo tiêu chuẩn thế gian nên người Do Thái đã không nhận ra Chúa Giêsu chính là Người Tôi Tớ mà Ngôn sứ Isaia đã nói tới. 

Người đã phí sức rao giảng và làm bao nhiêu phép lạ trong ba năm trường, nhưng cuối cùng thì không những dân chúng không chấp nhận Người mà còn đóng đanh Người vào Thập giá. Còn các môn đệ thân tín của Người thì hoặc là phản bội Người hoặc là nhát đảm bỏ trốn hoặc theo Người từ xa xa trong lúc Người cần các ông nhất. Trước mặt thế gian Người thật sự đã “vất vả luống công, phí sức mà chẳng được gì” khi chết trên Thánh giá.

3Người đã phán cùng tôi: Hỡi Ít-ra-en, ngươi là tôi trung của Ta.

Ta sẽ dùng ngươi để biểu lộ vinh quang.

4Phần tôi, tôi đã nói:

Tôi vất vả luống công, phí sức mà chẳng được gì.

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ I)

Lần Chuỗi Lòng Thương Xót Chúa Là Dâng Hy Tế Thiêng Liêng

Có lẽ rất nhiều người trong chúng ta lần Chuỗi Lòng Thương Xót hằng ngày. Chúng ta lần chuỗi vì sùng kính Chúa và tin vào những điều Chúa Giêsu đã hứa với Thánh Faustina khi Người bảo Chị “Con hỡi, con hãy khuyến khích các kinh hồn lần chuỗi mà Ta sẽ ban cho con. Ta vui lòng ban cho họ tất cả những gì họ xin qua việc làn chuỗi này.” (1541). Chúa còn hứa nhiều điều hơn nữa. Để làm sáng tỏ các lời hứa này, Chúa nói thêm với Chị, “Qua Chuỗi Lòng Thương Xót, con sẽ nhận được tất cả mọi sự, nếu điều con xin hợp với Thánh Ý Ta” (Nhật Ký, 1731).

Trong bối cảnh Phục hưng Thánh Thể, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu mối liên hệ giữa Chuỗi Lòng Thương Xót và Thánh Lễ, vì trong Thánh Lễ chúng ta dâng lên Thiên Chúa một Hy Lễ hợp với Thánh Ý Thiên Chúa nhất, đó chính là Hy Lễ của Đức Kitô. Mà hai Kinh chính của Chuỗi Lòng Thương Xót đều nhắc đến Hy Lễ này.

Chuỗi Thương Xót nhắc đến Hy Lễ trên Bàn Thờ

Chúng ta bắt đầu Chuỗi Thương xót bằng kinh “Lạy Cha Hằng Hữu.” Trong kinh này chúng ta gọi Thiên Chúa là “Cha”. Điều ấy phản ánh cách chúng ta xưng hô với Ngài trong Kinh nguyện Thánh Thể của mỗi Thánh Lễ. Chúng ta không chỉ gọi Ngài một cách trừu tượng là “Thiên Chúa” hay “Đấng Tối cao”. Thay vào đó, chúng ta đến với Ngài như Người Cha yêu thương được Chúa Giêsu Kitô mạc khải – “Người Cha giàu lòng thương xót” (Eph 2:4). Bằng cách sử dụng thuật ngữ “Cha Hằng Hữu,” chúng ta nhấn mạnh đến thiên tính của Ngài, vượt ra ngoài không gian và thời gian. Ngài ở khắp mọi nơi và nhìn thấy quá khứ, hiện tại và tương lai cùng một lúc. Vì vậy, Ngài nhìn thấy Lễ Vật và sự Hy sinh hoàn hảo của Con Ngài để chuộc tội nhân loại cho đến đời đời.

Rồi sau đó chúng ta đọc tiếp, “Con xin dâng Cha Mình, Máu, Linh hồn, và Thiên tính của Con yêu dấu Cha là Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.” Cụm từ này liên quan mật thiết với Bí tích Thánh Thể vì trong Thánh Lễ, Linh mục dâng lên Chúa Cha Mình Máu Đức Kitô trong hình bánh rượu. Khi chúng ta cầu nguyện với Chuỗi Thương Xót, chúng ta không tham dự vào hành động dâng hiến này này một cách trực tiếp, nhưng một cách thiêng liêng. Để việc tham dự thiêng liêng này thực sự có hiệu quả theo Ý Chúa, chúng ta cũng phải chuẩn bị như khi tham dự trực tiếp.

Trong Thánh Lễ, chúng ta cùng với Linh mục chuẩn bị của Lễ bằng cách đem bánh và rượu lên bàn thờ. Bánh là hoa mầu ruộng đất và công lao của con người. Rượu là sản phẩm từ cây nho và công lao của con người. Chính vì thế của Lễ dâng lên không chỉ là Hy Lễ của Chúa Giêsu mà còn bao gồm mỗi người chúng ta và những hy sinh nhỏ bé của chúng ta kết hợp với Hy Lễ của Chúa để dâng lên Chúa Cha. Đó là lý do tại sao trước Lời Nguyện Tiến Lễ Linh mục mời gọi chúng ta, “Anh chị em hãy cầu nguyện để hy lễ của tôi cũng là của anh chị em được Thiên Chúa là Cha toàn năng chấp nhận.” Như thế, Hy Lễ được dâng lên là của Chúa Giêsu mà Linh mục nói là “của tôi” vì Linh mục hành động trong cương vị là Đức Kitô và “của anh chị em” là những hy sinh của mỗi người chúng ta kết hợp với Hy Lễ của Đức Kitô. Rồi trước khi truyền phép, Linh mục nài xin Chúa Cha “dùng ơn Thánh Thần Chúa thánh hóa những của lễ này, để trở nên cho chúng con Mình và Máu Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.” Như vậy qua việc truyền phép, chính chúng ta cũng được trở thành Thân Mình của Đức Kitô, chứ không phải chỉ bánh và rượu.

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ I)

(HT 7-4-2024)

BÀI CA NGƯỜI TÔI TỚ THỨ NHẤT (Is 42:1-9)

Người Tôi Tớ và Bí Tich Thánh Thể

Vào đêm Thứ Năm Tuần Thánh, Chúa Giêsu đã thiết lập Giao Ước Mới bằng Máu của Người để làm tròn lới loan báo của ngôn sứ Isaia về Người Tôi Tớ Đau Khổ trong câu 42:6. Khi được treo trên Thập Giá Chúa Giêsu đã kéo mọi sự lên với Người. Đó chính là giờ mà Người được tôn vinh và Thiên Chúa cũng được tôn vinh với Người. Đó chính là giờ mà Mình Người bị nộp vì chúng ta và Máu Người đổ ra để chúng ta được tha tội. Trong Tam Nhật Thánh, Người đã mở mắt cho Người Trộm Lành và viên Bách Đội Trưởng để nhận ra Người là Con Thiên Chúa. Người đã xuống Ngục Tổ Tông “đưa ra khỏi tù những người bị giam giữ, dẫn ra khỏi ngục những kẻ ngồi trong chốn tối tăm.”

Vì yêu thương chúng ta, Chúa Giêsu đã thiết lập Bí tích Thánh Thể để hiện tại hoá những việc Người đã làm 2000 năm trước ngõ hầu những công việc của Người Tôi Tớ được Thiên Chúa tuyển chọn và yêu quý có thể xảy ra cho chúng ta ngay bây giờ tại đây. Không những thế Người còn muốn chúng ta ăn Thịt Người và uống Máu Người để chính chúng ta cũng trở thành những Người Tôi Tớ được Thiên Chúa tuyển chọn và yêu quý như Người để tiếp tục sứ vị của Người cho đến tận thế.

Tuần Thánh mời gọi chúng ta là những người tội lỗi và bệnh tật đến cùng Chúa Giêsu để được Người tha thứ và chữa lành. Cuộc đời chúng ta đôi khi cũng bị bầm dập như những cây lau. Chúng ta cần Chúa thêm sức để nên mạnh mẽ hơn. Đức tin của chúng ta có khi cũng thoi thóp như tim đèn leo lét, chúng ta cần Chúa ban thêm đức tin để chu toàn sứ vụ môn đệ của mình.

Đó là lý do tại sao các Giám Mục Hoa Kỳ đề ra Ba Năm Phục hưng Thánh Thể. Mục đích của các ngài là canh tân Hội thánh bằng cách khơi dậy một mối liên hệ sống động với Chúa Giêsu Kitô trong Bí tích Thánh Thể trong mỗi người Công Giáo chúng ta, để những tim đèn đức tin đang thoi thóp được bùng cháy lên thay vì bị trận cuồng phong của chủ nghĩa thế tục dặp tắt. Đồng thời các ngài muốn gợi hứng cho một phong trào của những người Công giáo trên khắp nước Hoa Kỳ, là những người được chữa lành, hoán cải, đào luyện và hợp nhất nhờ gặp gỡ với Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể — và sau đó được sai đi truyền giáo “để cho thế gian được sống” vì tất cả chúng ta đều là hiện thân của Người Tôi Tớ Thiên Chúa cho thế gian.

Gợi ý để Hồi Tâm

Chúng ta hãy dành một ít dây phút đọc lại Bài Ca Thứ Nhất và hồi tâm bằng cách suy nghĩ và trả lời những câu hỏi sau:

1)  Trong cuộc đời, tôi đã cảm nghiệm được tình yêu thương dịu hiền, thương xót và khoan dung của Chúa Giêsu thế nào, đặc biệt là trong Bí tích Thánh Thể và Hoà Giải?

2)  Có phần nào trong đời tôi đang bị “bầm dập” hay “leo lét” không? Những điều ấy làm cho tôi xa cách Chúa hay kéo tôi lại gần Chúa để làm cho tôi trông cậy hơn vào Người? Tôi có chây đến cùng Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể để Người chữa lành và thêm sức cho tôi không ?

3)  Tôi có thấy công lý của Thiên Chúa đang được thực hiện chung quanh tôi, trong gia đình tôi và trong giáo xứ tôi không? Nếu không thì tôi sẽ làm gì để đem công lý vào những nơi còn thiếu xót này?

4)  Tôi hiện đang chia sẻ sứ vụ của Người Tôi Tớ Thiên Chúa trong việc chữa lành các người bệnh tật, củng cố những người yếu đuối, và bênh vực những kẻ bị áp bức như thế nào?

 Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ II và hết)

(HT 31-3-2024)

BÀI CA NGƯỜI TÔI TỚ THỨ NHẤT (Is 42:1-9)

Bài ca Thứ Nhất trình bày Người Tôi Tớ như một người được Thiên Chúa tuyển chọn và yêu quý. Chính vì thế mà Thiên Chúa đã cho Thần Khí ngự trên Người.  Người làm cho Thiên Chúa rất hài lòng. 

1Đây là người tôi trung Ta nâng đỡ,

là người Ta tuyển chọn và quý mến hết lòng,

Ta cho thần khí Ta ngự trên nó;

Những câu này khiến chúng ta liên tưởng đến việc Chúa Giêsu chịu phép rửa khi Thánh Thần lấy hình chim bồ câu ngự xuống trên Người và có tiếng từ trời phán: “Con là Con yêu dấu của Cha, Cha rất hài lòng về Con” (x. Mc 1:10-11).

Sứ vụ của Người Tôi Tớ

Sứ vụ của Người Tôi Tớ là mang công lý đến cho muôn dân bằng giáo huấn yêu thương của Người. Công lý của Thiên Chúa khác với công lý của loài người.  Công lý ở đây không những gắn liền với việc tái thiết lập những mối liên hệ chính đáng giữa con người với nhau mà còn với Thiên Chúa.

Vì Tội Nguyên Tổ, những mối liên hệ này đã bị méo mó hoặc cắt đứt. Con người không còn coi Thiên Chúa là Đấng Tạo Hoá của mình mà muốn thay quyền Thiên Chúa để tự mình quyết định lấy đời mình bằng cách chủ quan xác định điều gí là thiện, điều gì là ác theo ý riêng mình. Con người không còn coi nhau như những cộng sự viên bình đẳng trong kế hoạch của Thiên Chúa mà như những vật dụng để thoả mãn các tham vọng, ước muốn và tư lợi của mình. Con người cũng không còn nghĩ mình là những quản lý có trách nhiệm với thiên nhiên, mà nghêng ngang coi mình như những chủ nhân có toàn quyền trên các thụ tạo mà Thiên Chúa trao cho mình quản lý.

Thiên Chúa chọn Người Tôi Tớ để biến đổi nhân loại từ con cái sự tối tăm thành con cái sự sáng; để dạy họ bỏ con đường tội lỗi mà đi theo con đường công chính. Người đến để làm cho những mối liên hệ của con người nên ngay thẳng: liên hệ với Thiên Chúa, với chính mình, với tha nhân và với thế giới. Tất cả đã bị phá huỷ bởi Tội Nguyên Tổ. Người đến để tái thiết các mối liên hệ này bằng Giới Luật Yêu Thương, bằng Tám Mối Phúc Thật, và nhất là dùng chính cuộc sống của Người làm mẫu gương cho chúng ta. Sau cùng trước khi về trời, Người hứa ở cùng chúng ta mọi ngày cho đến tận thế trong Bí tích Thánh Thể, mà Người đã thiết lập vào đêm Thứ Năm Tuần Thánh để hiện tại hoá Mầu nhiệm Vượt Qua của Người.

Tác vụ của Người Tôi Tớ

Cả cuộc đời dương thế của Chúa Giêsu, từ khi thụ thai cho đến lúc chết trên Thánh Giá, đều là những bài học dạy cho chúng ta sống thế nào để thực thi công lý của Thiên Chúa. Chúa Giêsu đã âm thầm sống tại Nadarét 30 năm mà không ai biết đến. Rồi khi ra rao giảng công khai Chúa cũng vẫn âm thầm đi giữa mọi người, không bao giờ tỏ ra là Đấng có quyền trên muôn vật. Người đã dịu dàng an ủi và chữa lành những người bệnh tật, khoan dung và đại lượng với những kẻ tội lỗi, bênh vực những kẻ bị tù đày và áp bức. Chẳng những Người không bẻ gẫy những cây lau bị dập mà còn tăng sức và chữa lành cho chúng để chúng có thể lớn mạnh lên. Chẳng những Người không nỡ tắt những tim đèn leo lét mà lại thêm dầu và lửa Thánh Thần cho chúng để chúng bùng cháy lên thành ánh sáng chiếu soi mọi người. Người đến không phải để lên án thế gian mà để thiết lập triều đại của Thiên Chúa trên thế gian.  Người đến không để kết án những kẻ tội lỗi mà mời họ trở về với Người và “đừng phạm tội nữa.” 

nó sẽ làm sáng tỏ công lý trước muôn dân.

2Nó sẽ không kêu to, không nói lớn,

không để ai nghe tiếng giữa phố phường.

3Cây lau bị giập, nó không đành bẻ gẫy,

tim đèn leo lét, cũng chẳng nỡ tắt đi.

Nhưng Người cũng không chùn bước trước mọi chướng ngại và quân thù. Quân thù đầu tiên chính là ma quỷ, đã tìm cách thử thách Người ngay từ lúc người mới ra rao giảng. Quân thù thứ hai là những kẻ tự cho mình là công chính đã không ngừng đi theo Người để bắt bẻ Người từng ly từng tý.  Người sẵn sàng chết cho công lý chứ không bao giờ chịu khuất phục.

Nó sẽ trung thành làm sáng tỏ công lý.

4Nó không yếu hèn, không chịu phục,

cho đến khi thiết lập công lý trên địa cầu.

Dân các hải đảo xa xăm đều mong được nó chỉ bảo.

Chính vì thế mà chưa đầy 2000 năm giáo huấn của Người đã lan tràn khắp cõi đất, bất chấp bắt bớ và cấm cách khắp nơi. Sở dĩ Người có thể làm như thế vì Người tin rằng Thiên Chúa luôn ở với Người và gìn giữ Người cùng đặt Người giao ước với dân Ngài và làm ánh sáng muôn dân.

6vì muốn làm sáng tỏ đức công chính của Ta.

Ta đã nắm tay ngươi,

đã gìn giữ ngươi và đặt làm giao ước với dân,

làm ánh sáng chiếu soi muôn nước,

7để mở mắt cho những ai mù loà,

đưa ra khỏi tù những người bị giam giữ,

dẫn ra khỏi ngục những kẻ ngồi trong chốn tối tăm.

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ I)

THÁNH LỄ LÀ GÌ?

Sự Liên hệ giữa việc Thờ Phượng và Hy Tế

Để hiểu sâu hơn về ý nghĩa của Thánh Lễ, chúng ta phải nhìn vào bản chất của việc thờ phượng. Tôn giáo thực sự là việc thờ phượng Thiên Chúa, và mọi người đều thờ phượng Thiên Chúa theo cách hiểu biết của họ, ngay cả khi họ hiểu lầm các thần khác là Thiên Chúa. Trong các tôn giáo truyền thống, việc thờ phượng được thể hiện qua các nghi lễ khác nhau như bày tỏ lòng biết ơn, cầu xin, đền tội, và tưởng nhớ sự kiện quan trọng trong lịch sử tôn giáo.

Chẳng hạn như trong đạo Do Thái, Lễ Vượt Qua không chỉ là một nghi lễ tưởng nhớ, mà còn là một bữa ăn đồng thời là một hy tế. Dân Do Thái tự hiểu mình là dân Thiên Chúa. Thiên Chúa đã lập giao ước với họ và bước vào mối quan hệ với họ. Và giao ước đó tập trung vào hy lễ quan trọng nhất đối với họ là hy lễ Vượt Qua. Việc lập lại hàng năm của giao ước xảy ra vào Lễ Vượt Qua. Lễ này của người Do Thái không chỉ là việc tưởng nhớ sự kiện cứu rỗi từ hàng nghìn năm trước, mà còn là việc hiện tại hoá sự kiện ấy. Người Do Thái tin rằng khi họ cử hành Lễ Vượt Qua và ăn thịt chiên Vượt Qua, thì điều ấy đã làm cho sự cứu rỗi xảy ra một lần duy nhất cho họ từ hàng ngàn năm trước trở thành hiện tại cho họ hôm nay.

Thánh Lễ và Hy Tế Thánh Thể

Từ sự hiểu biết về Chiên Vượt Qua của người Do Thái, chúng ta có thể hiểu Thánh Gioan Tẩy Giả có ý nói gì khi ngài chỉ vào Chúa Giêsu và bảo các môn đệ: “Đây Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xóa tội trần gian.” Đối với một người Do Thái, đó là một điều rất quan trọng để nói về Chúa Giêsu. Rằng Người chính là Chiên Vượt Qua của Thiên Chúa. Và chúng ta cũng bắt đầu hiểu ý của Chúa Giêsu khi Người nói, “Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy.”

Chính trong Lễ Vượt Qua, Chúa Giêsu đã tụ họp với các Tông Đồ của Người để cử hành Bữa Tiệc Ly. Và giữa bữa ăn Vượt Qua ấy, Chúa Giêsu đã làm một điều chưa từng có. Thay vì đưa thịt chiên Vượt Qua cho mọi người ăn, Người đã thay đổi nó. Người cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, bẻ ra trao cho các ông và nói: “Này là mình Thầy sẽ nộp vì các con. Hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy.” Cùng một thể thức ấy, Người đã trao chén rượu cho các ông và nói rằng “Chén này là giao ước mới trong máu Thầy sẽ đổ ra cho các con.”

Những lời này của Chúa Giêsu, mà chúng ta nghe trong mỗi Thánh Lễ, liên kết mật thiết với Cái chết của Người trên Thập giá. Thực ra, chúng ta phải nói là những lời này và Cái chết của Chúa Giêsu trên Thập giá lệ thuộc lẫn nhau. Những lời này, nếu không có Cái chết của Người trên Thập giá, sẽ là những lời trống rỗng. Cái chết của Chúa Giêsu trên Thập giá, nếu không có những lời “Này là Mình Thầy bị nộp vì các con. Này là Máu Thầy đổ ra cho các con,” thì chỉ là Cái chết của một người vô tội. Nhưng khi những lời này và Cái chết ấy kết hợp với nhau, thì Người làm cho Cái chết của Người hiện diện. Chúng biểu thị Cái chết mang lại sự sống của Người. Qua Cái chết của Người, Người đã đóng ấn Giao Ước Mới bằng Máu của Người và mở ra cho chúng ta một mối liên hệ mới với Thiên Chúa.

Qua hành động nghi lễ này, khi nói những lời của Chúa Giêsu, ba điều xảy ra. (1) Bữa Tiệc Ly trở thành hiện tại. (2) Cái chết của Chúa Giêsu trên Thập giá trở thành hiện tại. (3) Sự Phục sinh ban sự sống của Người trở thành hiện tại. Ba điều đó hợp thành một sự kiện. Chúng ta gọi đó là Lễ Vượt Qua mới, Mầu Nhiệm Vượt Qua của chúng ta. Và sự kiện đó được hiện tại hoá cho chúng ta trong mọi Thánh Lễ.

Thánh Lễ không chỉ là một bữa ăn, mà là một bữa tiệc Hy tế, ở đó Chúa Giêsu, qua lời của Linh mục, hành động trong ngôi vị của chính Người, hiện tại hoá Hy tế duy nhất của Người trên Thập Giá. Khi Linh mục dâng bánh và rượu lên và nói những lời của Chúa Giêsu, Hy tế duy nhất của Người được hiện tại hoá cho chúng ta. Không phải là Chúa Giêsu lại chết một lần nữa, nhưng vì biến cố Chúa Giêsu chết tham dự vào sự vĩnh hằng của Thiên Chúa, cho nên nó không còn bị giới hạn bởi thời gian và không gian nữa.

Kết Luận

Thánh Lễ là món quà Hy tế duy nhất của Đức Kitô được hiện tại hoá cho chúng ta. Trong Thánh Lễ, chúng ta bước vào cõi vĩnh hằng của Thiên Chúa và được tham dự một cách mới mẻ vào Hy tế duy nhất của Đức Kitô diễn ra trên Thập giá. Vì thế mục đích chính của chúng ta khi tham dự Thánh Lễ là thông phần vào Hy tế của Đức Kitô.

Điều này rất quan trọng để hiểu rằng Cái chết của Chúa Giêsu trên Thập giá là một hành động thờ phượng Chúa Cha. Chúa Giêsu đã chuộc tội thế gian bằng cách hiến dâng chính Mình cho Chúa Cha để đền tội thay cho chúng ta. Và chúng ta có thể thông phần vào việc thờ phượng ấy qua Thánh Lễ. Trong Thánh Lễ, chúng ta được liên kết với Cái chết và sự Sống lại của Người, và nhờ đó, chúng ta được thông phần vào mầu nhiệm Vĩnh cửu của Thiên Chúa.

Câu hỏi để suy nghĩ

1.  Mục đích của bạn khi đi tham dự Thánh Lễ là gì? Nếu bạn muốn xin ơn, tạ ơn, đền tội và ngay cả Rước Lễ, bạn có nhất thiết cần đến nhà thờ để dự Thánh Lễ hay không?

2.  Hãy viết một giải thích ngắn gọn cho người khác về lý do tại sao bạn phải dự Thánh Lễ ngày Chúa Nhật dựa theo những gì bạn đọc trong bài này.

3.  Điều gì cần nhớ nhất trong bài này để giúp bạn tham dự Thánh Lễ một cách có ý thức, tích cực và trọn vẹn hơn trong những lần tới là điều gì?

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ II và hết)

(HT 24-3-2024)

BÍ TÍCH THÁNH THỂ - CUỘC TƯỞNG NIỆM BIẾN CỐ PHỤC SINH CỦA CHÚA 

Cuối cùng, chúng ta có thể nói rằng việc tưởng niệm Kitô giáo là một sự vâng phục trong đức tin lệnh truyền của Chúa Giêsu: “Các con hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy” (Lc 22,19).

Có ba yếu tố chính:

- Dấu chỉ Thánh Thể được ban trong Bữa Tiệc Ly, là bí tích của sự hy sinh.

- Thực tại của Giao ước trong máu Người là hành động được Chúa Kitô thực hiện trên thập giá.

- Đây là ân sủng được tặng ban cho đến khi Chúa lại đến.[18]

Khi cử hành Thánh Thể là việc tưởng niệm cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Chúa Kitô, chúng ta khám phá quyền năng của tình yêu Thiên Chúa, không phải là sức mạnh đàn áp và thống trị, mà là sức mạnh của tình yêu không để cho bất cứ tấn công của sự ác nào khuất phục được. Khi cử hành việc tưởng niệm Thánh Thể, nhớ lại Giao ước của Người, Thiên Chúa yêu cầu con người cũng hãy làm như vậy. Bí tích Thánh Thể là việc tưởng niệm sự Phục Sinh của Chúa, được hiện thực hóa qua lời cầu nguyện và cử hành phụng vụ trong đời sống Kitô hữu và phóng chiếu hướng tới ngày Chúa trở lại trong vinh quang.

Phụng vụ Thánh Thể là việc tưởng niệm mầu nhiệm cứu độ được Chúa Kitô hoàn tất như được trình bày cho chúng ta trong các Tin Mừng. Bí tích Thánh Thể là cuộc tưởng niệm Phục sinh của Chúa vừa mang tính ngôn sứ vừa mang tính tôn giáo vì bí tích này phóng chiếu chúng ta vào tương lai và liên kết chúng ta với quá khứ, nghĩa là cuộc khổ nạn - cái chết và sự phục sinh của Chúa Kitô. “Mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền việc Chúa chịu chết Cho tới khi Chúa đến.” (1 Cr 11,26). Thông qua việc tưởng niệm Thánh Thể, Giáo hội loan truyền cách hữu hiệu công trình cứu độ do Chúa Kitô hoàn tất.

Việc cử hành Thánh Thể là sự vâng phục trong đức tin đối với mệnh lệnh của Thầy Chí Thánh: “Anh em hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy”.

Lễ Vượt Qua của Giao Ước Cũ là việc tưởng niệm cuộc vượt qua từ ách nô lệ đến tự do, trong khi lễ Vượt Qua của Giao Ước Mới là việc tưởng niệm cuộc vượt qua của Chúa từ thế gian này về với Chúa Cha, là cuộc chiến thắng của sự sống trên sự chết.

Việc tưởng niệm Lễ Vượt Qua của người Do Thái làm cho các vị khách sống lại kinh nghiệm giải thoát khỏi Ai Cập và loan báo cuộc giải phóng cuối cùng và chắc chắn vào Nước Trời. Chúa Giêsu khắc sâu việc cử hành Lễ Vượt Qua này bằng chính mầu nhiệm cuộc khổ nạn của Người – đó là cái chết và sự phục sinh.

Với việc cử hành Lễ Vượt Qua của Giao Ước Cũ, dân được tuyển chọn chờ đợi sự giải thoát trọn vẹn, trong khi với Lễ Vượt Qua của Giao Ước Mới, Giáo hội được mời gọi sống lại mầu nhiệm Vượt Qua trong khi chờ đợi Chúa trở lại trong vinh quang.

Việc tưởng niệm Thánh Thể là sự đáp trả của tình yêu, lòng tạ ơn và sự vâng phục trong đức tin. Và từ sự tuân phục trong đức tin này dẫn đến việc hiện thực hóa trọn vẹn hy tế Thánh Thể của Chúa Giêsu, vốn dành cho tất cả những ai hiệp lễ được thông hiệp vào nguồn mạch của sự tự hiến cho Chúa Cha và cho anh chị em của mình, đến độ tự hiến trọn vẹn và dứt khoát.

Lm. Antoine Ndong, SSS (kỳ V và hết)

THÁNH LỄ LÀ GÌ?

Lời Phi Lộ - Tài liệu Mầu Nhiệm Thánh Thể trong đời sống Hội Thánh của các Giám mục Hoa Kỳ về Bí tích Thánh Thể là tài liệu nền tảng cho kế hoạch Phục hưng Thánh Thể của các ngài. Tiếc rằng rất ít người Công giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ biết đến tài liệu này. Trong loạt bài này chúng tôi cố gằng tóm lược các bài học rút ra từ tài liệu và từ các lớp online do Đức Cha Cozzens hướng dẫn để giúp độc giả hiểu sâu xa hơn về Bí tích Thánh Thể và sống Mầu Nhiệm Cao Quý này. Dươi đây là Bài Thứ Ba.

Tiếp tục học hỏi về tài liệu Mầu nhiệm Thánh Thể trong Đời sống Hội Thánh của Hội đồng Giám mục Công giáo Hoa Kỳ, hôm nay chúng ta sẽ tập trung vào một khía cạnh quan trọng của Bí tích Thánh Thể mà có lẽ nhiều người Công giáo không biết đến.  Đó là Thánh Lễ tái trình bày hay hiện tại hoá Hy tế duy nhất của Đức Kitô trên Thập Giá. Câu hỏi đặt ra là điều này xảy ra như thế nào và tại sao nó lại có ý nghĩa quan trọng như vậy?

Mục đích của việc tham dự Thánh Lễ

Trước khi đọc tiếp, mỗi người chúng ta hãy bỏ một vài phút ra để cầu nguyện, suy nghĩ và chân thành trả lời câu hỏi dưới đây là “Bạn đi tham dự Thánh Lễ với mục đích gì?”

Có lẽ nhiều người sẽ trả lời rằng “Tôi đi dự Thánh Lễ để cầu nguyện cho con cháu tôi, cho ông bà tôi” hay “Tôi đi dự Thánh Lễ để xin ơn này ơn kia”. Những người khác đi tham dự Thánh Lễ để được lắng nghe Lời Chúa hay một bài giảng hấp dẫn của Linh mục hoặc thưởng thức những bài hát du dương của ca đoàn, gặp gỡ bạn bè… Và đa số chúng ta đi Lễ là để được rước Mình Máu Thánh Chúa.

Tất cả những mục đích trên đều chính đáng, nhưng chưa trọn vẹn, vì mục đích chính của Thánh Lễ không phải chỉ là những điều ấy. Thánh Lễ là một hành động thờ phượng, nhưng không phải là hành động thờ phượng của chúng ta, mà là hành động thờ phượng của Chúa Giêsu. Thánh Lễ hiện tại hoá hành động thờ phượng đích thực duy nhất từng xảy ra trong lịch sử: hành động thờ phượng mà Chúa Giêsu Kitô dâng lên Chúa Cha trên Thánh giá cách đây gần 2000 năm.

Trong Thánh Lễ, chúng ta có thể kết hợp sự thờ phượng yếu đuối của mình với sự thờ phượng đích thực của Chúa Giêsu. Ngay cả khi chúng ta lo ra vì những chuyện khác và không thể tập trung hoàn toàn vào sự hiện diện của Chúa Giêsu trong Thánh Lễ, thì Người vẫn nhận lấy sự hiện diện yếu đuối ấy và dâng nó lên Chúa Cha thay cho chúng ta, biến nó thành sự thờ phượng đích thực. 

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ I)

(HT 17-3-2024)

BÍ TÍCH THÁNH THỂ - CUỘC TƯỞNG NIỆM BIẾN CỐ PHỤC SINH CỦA CHÚA 

Bí tích Thánh Thể là việc tưởng niệm Cuộc Thương Khó của Chúa được hiện thực hóa qua kinh nguyện và qua việc cử hành phụng vụ trong đời sống của người Kitô hữu và phóng chiếu đời sống ấy hướng tới ngày Chúa trở lại vinh quang. Do đó, phụng vụ Thánh Thể là việc tưởng niệm về các mầu nhiệm của ơn cứu độ được Chúa Kitô hoàn thành như được trình bày cho chúng ta trong các sách Tin Mừng. Việc tưởng niệm này không phải là việc tưởng nhớ đơn thuần về quá khứ, mà là sự hiện thực hóa nhờ quyền năng của Chúa Thánh Thần tác động qua đức tin và đức mến.

Việc hiện thực hóa này gieo vào lòng tín hữu hạt giống của sự sống mới và nuôi dưỡng nó để nó phát triển trong tâm hồn và trong hành động với tình huynh đệ. Như một lễ tưởng niệm, Bí tích Thánh Thể một cách nào đó được đức tin hướng tới sự trở lại của Chúa Kitô với thái độ tỉnh thức trong cầu nguyện và trong hành động, sự tỉnh thức nhằm duy trì sức mạnh của việc hiện thực hóa thông qua nhận thức rằng Chúa hiện diện với chúng ta qua Thần Khí của Người, qua ân sủng, qua Lời và các bí tích của Người.[11]

Việc cử hành Mầu Nhiệm Vượt Qua cho phép Giáo hội hiện thực hóa mầu nhiệm sự chết của Chúa Kitô và cũng để chủ động bước vào Giao Ước Mới. Như thế, Giáo hội trình bày ý nghĩa số phận con người đã được hòa giải với Thiên Chúa và làm cho ý nghĩa đó hiện diện trong cộng đoàn đang cử hành mầu nhiệm.[12]

Việc tưởng niệm Kitô giáo, được thực hiện bởi sự hồi tưởng Mình bị bẻ ra và Máu được đổ ra, được thực hiện nơi tấm bánh và chén rượu, là một thực tại khách quan, đồng thời, hiện thực hóa cho chúng ta hồng ân cứu độ, và trên nền tảng đó trình bày Thiên Chúa cho chúng ta để chúng ta tin chắc rằng Người sẽ vui lòng. Đó là cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa, là chủ nhân của lịch sử, là Đấng đã can thiệp như một chủ thể chủ động vào việc mở ra lịch sử của chúng ta.

Việc tưởng niệm là một lời cam kết mang tính biểu tượng, được ban cho bởi Ngôi Lời để hoàn thành trong lịch sử những kỳ công của Thiên Chúa, một cam kết về sự hiện diện liên tục của những kỳ công đó, luôn hoạt động trong chúng ta và cho chúng ta là những người nắm bắt được điều đó bằng đức tin. Trong Giao Ước cũ, Lễ Vượt Qua vẫn hiện diện trong mỗi cuộc cử hành được đổi mới của nó, bởi vì việc Thiên Chúa ngự xuống và can thiệp, gìn giữ dân để giải thoát họ khỏi sự dại dột và cái chết, đã được tiếp tục ở đó, nhằm hoàn thiện dân này.[13]

Nhờ việc tưởng niệm mà Lễ Vượt Qua của Chúa Kitô được hiện thực hóa và

tồn tại mãi trong lịch sử cho đến ngày Ngài trở lại trong vinh quang. Nó cho phép Lễ Vượt Qua của người Kitô giáo được đặt trong sự kéo dài của Lễ Vượt Qua của người Do Thái. Giống như Lễ Vượt Qua của người Do Thái là việc tưởng niệm Lễ Vượt Qua lịch sử của cuộc xuất hành, Lễ Vượt Qua của Kitô giáo là việc tưởng niệm Cuộc Vượt Qua của Chúa Giêsu, nghĩa là cuộc vượt qua của Người từ thế gian này về với Cha của Người.[14]

Lễ Vượt Qua của Giao Ước Cũ được hoàn tất nơi sự Phục Sinh của Chúa Kitô: bánh và chén Thánh Thể là việc tưởng nhớ đến Chúa Kitô.[15] Mầu nhiệm cuộc đời, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu là hình thức tưởng niệm loan báo biến cố nguồn gốc của Kitô giáo. Chúa Giêsu đã biến bữa tiệc Thánh Thể thành việc tưởng niệm mầu nhiệm thập giá. Cùng với Người, nhờ Người, tạ ơn vì thân xác tan nát và máu Người đổ ra đã được ban cho chúng ta như là bản chất của Nước Trời, chúng ta dâng lên Thiên Chúa mầu nhiệm này giờ đây đã được hoàn tất bởi Đầu của chúng ta (là Chúa Giêsu Kitô), để mầu nhiệm này có thể đạt đến sự viên mãn tối hậu trong toàn bộ thân mình Người.[16]

Việc tưởng niệm Kitô giáo vừa mang tính tiên tri vừa mang tính tôn giáo ở chỗ nó phóng chiếu chúng ta vào chiều kích cánh chung và liên kết chúng ta với quá khứ, nghĩa là với biến cố của quá khứ, đó là cái chết và sự phục sinh của Chúa Kitô: Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền việc Chúa chịu chết cho tới khi Chúa đến. (1Cr 11,26). Việc tưởng niệm cho phép Giáo hội công bố một cách hữu hiệu và hiệu quả công cuộc cứu chuộc do Chúa Kitô thực hiện.

Yếu tố nền tảng của bí tích Thánh Thể Kitô giáo được tìm thấy trong Bữa Tiệc Ly: Thật vậy, trong đêm bị trao nộp Chúa Giêsu cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, rồi nói với các môn đệ: Hãy cầm lấy mà ăn vì này là Mình Thầy, rồi cuối bữa ăn, Người cầm lấy chén, cũng tạ ơn và nói với các ông: hãy cầm lấy mà uống vì này là chén Giao Ước bằng máu của Thầy, rồi Người truyền lệnh cho các ông hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Người. Qua hành động này, Chúa Giêsu đã nêu gương cho chúng ta làm theo, đó là bí tích Thánh Thể: vâng lệnh Chúa Kitô, chúng ta làm điều chính Người đã làm.[17]

Lm. Antoine Ndong, SSS (kỳ IV)

Sống một Mùa Chay Thánh Thể

4.     Ra đi Truyền Giáo

Việc chia sẻ đức tin, đúng ra là một phần của các việc Bác ái, trở thành chủ đề cuối cùng của Mùa Chay. Nó bao gồm cả các việc Thương Linh Hồn. Mùa Chay là thời gian để canh tân, không những chỉ cách nên thánh mà còn cả sứ vụ Kitô hữu nữa. Mối tương quan Thánh Thể của chúng ta với Chúa Giêsu biến đổi chúng ta thành những sứ giả của Người. Nó thúc đẩy chúng ta chia sẻ Tin Mừng và công bố Mầu Nhiệm Đức Tin, đặc biệt là truyền bá việc Phục hưng Thánh Thể đến cho càng nhiều người càng tốt, nhất là những người trong Giáo xứ chúng ta, ngõ hầu tình yêu Chúa Thánh Thể tràn ngập và đốt cháy thế gian.

Tóm lại, Mùa Chay này mang đến một cơ hội thiêng liêng để tái quyết tâm sống những chiều kích Thánh Thể thiết yếu của đời sống Kitô hữu. Qua việc ăn chay, chúng ta khao khát Đức Kitô trong Thánh Lễ.  Qua việc cầu nguyện, chúng ta tôn thờ Người trong và ngoài Thánh Lễ. Được Người thúc đẩy, chúng ta dấn thân vào các việc bác ái Thánh Thể, hy sinh cho tha nhân như Chúa đã hy sinh cho chúng ta.  Và được Người ủy thác, chúng ta loan truyền việc Phục hưng Thánh Thể đến cho nhiều người để họ nhận ra sự hiện diện yêu thương của Người qua lời nói và đời sống của chúng ta. Kết quả là Người sẽ biến đổi thế gian qua những việc làm nho nhỏ của mỗi người chúng ta.

Câu hỏi để suy nghĩ

1.  Có khi nào bạn nghĩ về ý nghĩa của việc ăn chay một tiếng đồng hồ trước khi rước Lễ chưa? Bạn sẽ làm gì để biến thời gian này thành thời gian khơi lại lòng khao khát Thiên Chúa trước khi rước Lễ?

2.  Bạn thờ phượng Chúa thế nào trong và ngoài Thánh Lễ?  Bạn sẽ thay đổi cách cầu nguyện của bạn ra sao để phù hợp với tinh thần Thánh Thể?

3.  Bạn quyết tâm làm những việc bác ái nào mỗi ngày trong Mùa Chay? Bạn áp dụng Linh đạo Thánh Thể vào những việc bác ái này thế nào?

4.  Bạn có thể tham gia vào việc truyền bá Phục hưng Thánh Thể không? Bạn có thể bạn giới thiệu chương trình Phục hưng Thánh Thể phuchungthanhthe.org đến ít là 5 người bạn quen mỗi tuần bằng email, tin nhắn hay FaceBook, đặc biệt là những người trong gia đình hay trong các hội đoàn và giáo xứ của bạn không?

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ II và hết)

(HT 10-3-2024)

BÍ TÍCH THÁNH THỂ - CUỘC TƯỞNG NIỆM BIẾN CỐ PHỤC SINH CỦA CHÚA 

Việc tưởng niệm dưới nhãn quan của dân tộc có ý nghĩa lớn lao trong việc đào sâu và bồi đắp về lịch sử, tôn giáo, xã hội và đời sống gia đình. Nó không chỉ là một sự kiện cử hành nghi lễ thiết yếu của các hiến tế nhất định, mà còn là điều mang lại ý nghĩa cùng đích cho bất kỳ sự hiến tế nào. Đó là một định chế, do Thiên Chúa thiết lập, do Người ban cho và áp dụng cho dân của Người, để duy trì luôn mãi những can thiệp cứu độ của Người. Việc tưởng niệm không chỉ bảo đảm một cách chủ quan cho các tín hữu về hiệu quả lâu dài, mà trước hết, nó bảo đảm cho họ về hiệu quả này như một lời hứa mà họ có thể và phải đệ trình lên Ngài, một lời hứa về lòng trung thành của chính mình.

Tóm lại, chúng ta có thể nói rằng việc đọc kỹ Thánh Kinh cho phép chúng ta khám phá ra vị trí quan trọng mà lễ tưởng niệm Phục Sinh có liên quan trong Cựu Ước.

Thật vậy, trong suốt lịch sử cứu độ, Thiên Chúa nhớ lại Giao ước và những lời hứa của Người. Và về phần mình, dân được tuyển chọn luôn được mời gọi ghi nhớ những việc làm tốt đẹp và những kỳ công của Thiên Chúa. Lễ Vượt Qua của người Do Thái là cuộc tưởng niệm sự giải thoát mà Thiên Chúa đã cứu gỡ dân Người khỏi ách nô lệ của Pharaô. Bữa tiệc Vượt Qua là việc tưởng niệm để chứng nhận một thực tại chắc chắn cho dân Israen về những việc làm của Chúa.[9]

Qua ông Môsê, Thiên Chúa đã truyền cho dân Israen mỗi năm hãy kỷ niệm việc họ được giải thoát khỏi Ai Cập bằng một nghi lễ đặc biệt bằng cách chỉ ăn bánh không men trong bảy ngày (x. Xh 12,15). Việc hiến tế con chiên là một việc tưởng niệm đức tin của người dân và máu con chiên là một lời nhắc nhở về việc thiên thần hủy diệt đã cứu dân Israen khỏi cơn thịnh nộ của Thiên Chúa. Hy tế chiên Vượt Qua ám chỉ đến con đầu lòng và qua chúng mà nói đến toàn thể dân tộc và toàn thể tạo vật.[10] Thật vậy, việc tưởng niệm trong Cựu Ước không phải là một sự tưởng nhớ đơn thuần về các biến cố đã qua, mà là sự hiện thực hóa các kỳ công Thiên Chúa đã thực hiện trong quá khứ và sẽ được hoàn thành trọn vẹn chủ yếu trong mầu nhiệm vượt qua của Chúa Kitô.

2. Việc Tưởng Nhớ của Kitô hữu

Bản văn của thư Thánh Phaolô là tài liệu cổ nhất về việc cử hành Thánh Thể. Bản văn cho chúng ta biết: Trong đêm bị nộp, Chúa Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, rồi bẻ ra và nói: “Đây là Mình Thầy, hiến dâng vì anh em; anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy.” Cũng thế, sau bữa ăn, Người cầm lấy chén rượu và nói: “Chén này là Giao Ước Mới, lập bằng Máu Thầy; mỗi khi uống, anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy.” (x. 1Cr 11,23-25).

Giáo hội, trung thành với Chúa của mình, được mời gọi lặp lại tất cả những cử chỉ và lời nói mà Chúa Giêsu đã hoàn thành và tuyên bố trong Bữa Tiệc Ly. Khi cử hành Thánh Thể, Giáo hội ý thức rằng Chúa Kitô luôn hiện diện, luôn sống động trong thân mình của Người. Giáo hội không ngừng làm mới hy tế thập giá. Khi cử hành Bí tích Thánh Thể, Giáo hội ý thức rằng Chúa Kitô luôn hiện diện và luôn sống giữa lòng Giáo hội. Với việc cử hành Thánh Thể, Giáo hội không ngừng canh tân mầu nhiệm thương khó, tử nạn và phục sinh của Chúa và chờ đợi Người trở lại trong vinh quang.

Việc cử hành Thánh Thể không phải là sự tưởng nhớ đơn giản về quá khứ mà là sự hiện thực hóa cuộc khổ nạn, cái chết và sự phục sinh của Chúa Kitô bởi quyền năng của Chúa Thánh Thần. Khi cử hành Thánh Thể, mỗi tín hữu phải xác tín rằng chính hôm nay Chúa Kitô đã chết và sống lại cho mình và cho sự cứu độ toàn thể nhân loại.

Lm. Antoine Ndong, SSS (kỳ III)

Sống một Mùa Chay Thánh Thể

Mùa Chay mời gọi chúng ta dấn thân vào một cuộc hành trình tâm linh giống như vào nơi hoang địa. Nó thúc giục chúng ta gắn bó với việc thực hành ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái của Chúa Giêsu. Đây là một mùa để ăn năn hoán cải và sống đức tin. Mùa Chay năm nay có một ý nghĩa rất đặc biệt vì nằm trong Năm Phục hưng Giáo xứ của kế hoạch Phục hưng Thánh Thể. Bởi vì Chúa Giêsu Thánh Thể là nguồn mạch và tột đỉnh của đời sống Kitô hữu, nên Mùa Chay không những phải dẫn chúng ta đến với Thánh Thể và nhận lấy sức sống từ Thánh Thể, mà còn chuẩn bị cho chúng ta chu toàn sứ vụ đem Thánh Thể vào thế gian để cho thế gian được sống. Vì thế, bài này đề nghị một cách sống Mùa Chay qua lăng kính Thánh Thể.

1.     Ăn Chay

Việc thực hành đầu tiên trong Mùa Chay là Ăn chay. Nó bắt nguồn từ những Lời của Chúa Giêsu vào Thứ Tư Lễ Tro: “Khi ăn chay…” (x. Mt 6:16-18). Thay vì chỉ là những vẻ bên ngoài, Chúa Giêsu mong muốn việc ăn chay của chúng ta ảnh hưởng đến tất cả các bình diện của chính đời sống chúng ta, đặc biệt là những bình diện chưa được kết hợp với Người, những nơi mà Người còn vắng mặt. 

Ăn chay, như Thiên Chúa đã phác hoạ qua lời các ngôn sứ Giêrêmia và Isaia, là một phương tiện để nuôi dưỡng lòng khao khát Thiên Chúa và những gì Ngài mong muốn. Việc thực hành ăn chay trước khi Rước Lễ của Hội Thánh nhằm mục đích hướng sự đói ăn của chúng ta đến lương thực vĩnh cửu của Thiên Chúa, là Bánh Hằng Sống. Chúa Giêsu đã khuyến khích: “Đừng làm việc vì lương thực mau hư nát, nhưng để có lương thực thường tồn đem lại phúc trường sinh” (Ga 6:27). Việc ăn chay trước khi Rước Lễ của chúng ta phục vụ mục đích chung cuộc là hướng ước muốn của chúng ta về Thiên Chúa, về Chúa Giêsu Thánh Thể sắp sửa được hiện tại hoá trong Thánh Lễ mà chúng ta sẽ tham dự. Tuy nhiên, cơn đói Thịt và Máu Chúa Giêsu còn vượt qua Thánh Lễ. Nó kéo dài thành một đời sống Thánh Thể; biến từng giây phút của đời mình thành của lễ hy sinh đẹp lòng Thiên Chúa.

2.     Cầu Nguyện

Chủ đề thứ hai cùa Mùa Chay là Cầu nguyện.  Chúa Giêsu mời chúng ta rút về nơi thanh vắng trong một thời gian ngắn để kết hợp với Người. Giống như Chúa Thánh Thần đã dẫn Chúa Giêsu vào hoang địa, Mùa Chay khuyến khích chúng ta noi theo, đối diện với những phiền nhiễu trong sự im lặng thánh thiện và tập trung vào căn tính cùng các mối liên hệ của chúng ta. Trong cầu nguyện, chúng ta để Đức Kitô hướng dẫn mình sửa lại những méo mó do ma quỷ gây ra.

Trong cầu nguyện, sự tôn thờ và phụng sự Chúa trở thành những điều then chốt. Việc Chầu Thánh Thể giúp chúng ta đập nát các thần tượng đang luẩn khuất chung quanh chúng ta như tiền tài, danh vọng, nhất là tính ích kỷ…. Nó giúp chuyển hướng tập trung của chúng ta từ những theo đuổi trần thế sang những ưu tiên dành cho Thiên Chúa. Việc dành thì giờ để Chầu Thánh Thể và cầu nguyện trong Mùa Chay giúp chúng ta kết hợp mọi khía cạnh của cuộc sống với Thiên Chúa, bảo đảm rằng chỉ có Ngài là Thiên Chúa của chúng ta.

3.     Làm Việc Bác Ái

Việc thực hành thứ ba trong Mùa Chay là Bố thí hay làm việc Bác ái, phản ánh việc Chúa Giêsu tự hiến trong Bí tích Thánh Thể. Giống như Chúa Giêsu rửa chân cho các môn đệ và làm cho bánh và cá hoá ra nhiều, sự tiếp xúc của chúng ta với Người trong Bí tích Thánh Thể thúc đẩy chúng ta hướng tới các việc Bác ái bằng bằng cách nhìn thấy Người trong tha nhân. Hành động Bác ái này liên quan đến việc cùng với Chúa Giêsu hiến dâng những hy sinh nhỏ mọn hằng ngày, và nếu cần thì chính mình và máu của chúng ta, vì hạnh phúc của người khác, noi gương Người vào Tam Nhật Thánh.

Phaolô Phạm Xuân Khôi (kỳ I)

(HT 3-3-2024)

BÍ TÍCH THÁNH THỂ - CUỘC TƯỞNG NIỆM BIẾN CỐ PHỤC SINH CỦA CHÚA                                                                                                     

Việc cử hành Lễ Vượt Qua hàng năm này là cách thức để mỗi người Do Thái nhận thức được rằng họ hiện đang được tham dự vào đời sống và sứ mệnh của dân được giải phóng. Từ đó, họ còn chờ đợi trong hy vọng đối với việc hoàn tất viên mãn cuối cùng của sự giải thoát này[4]. Đây là lý do tại sao mỗi người Israen phải coi mình như đã ra khỏi Ai Cập và được giải thoát khỏi ách nô lệ. Người đó phải nhớ rằng mình đã được giải thoát khỏi sự trói buộc. Người ấy phải tiếp tục cộng tác vào công cuộc cứu chuộc và chính yếu của Thiên Chúa[5]. Đó là lý do tại sao tác giả thánh vịnh nói: “Hồi tưởng lại bao ngày xa cũ, tâm hồn ấp ủ những năm xưa, suốt canh khuya, trong dạ nhủ thầm, và suy gẫm, trí lòng con tự hỏi.” (x. Tv 77,6-7). Và Max Thurian nhấn mạnh điều này khi ông nói rằng: “việc tưởng nhớ, do đó, trở thành một hình thức hy tế cao hơn, hy tế hiệp nhất hoàn toàn với Lời Chúa và lòng biết ơn mà nó khơi lên để đáp lại.”[6]

Thật vậy, qua việc tưởng niệm, mỗi người Do Thái ý thức được hiện tại của mình hòa nhập vào sự sống và sứ mệnh của dân tộc và dự đoán trong lời cầu nguyện đầy hy vọng đối với kết cục của sứ mệnh này. Với việc cử hành lễ tưởng niệm, dân Do Thái nắm trong tay hai đầu của chuỗi lịch sử của họ:

- Người đó tham dự với lòng biết ơn trong các sự kiện mà từ đó Thiên Chúa đã khai sinh ra dân tộc và sứ mệnh của họ, đưa họ từ kiếp nô lệ đến sự tự do.

- Người đó cử hành trong hy vọng về sự kết thúc tốt đẹp của sứ mệnh này, sứ mệnh mà chính họ phải nhanh chóng hoàn thành trong phận vụ của mình[7].

Việc tưởng niệm của dân Do Thái không chỉ bao gồm việc giải phóng dân ra khỏi Ai Cập mà còn bao gồm tất cả các sự kiện liên quan được thuật lại trong Ngũ Thư như:

- Hành động giải phóng của Thiên Chúa thay cho dân Người.

- Trao ban Lề Luật tại núi Sinai.

- Trao ban đất hứa tựa như thiên đường mới.[8]

Đó là cách thức để những người Do Thái tham dự với lòng biết ơn vào các sự kiện mà qua đó Thiên Chúa đã khai sinh ra dân tộc và sứ mệnh của họ để đi từ nô lệ sang tự do. Do đó, Thiên Chúa phán:

Mai ngày khi con anh (em) hỏi anh (em) rằng: “Vì sao có các thánh ý, thánh chỉ, quyết định mà Đức Chúa, Thiên Chúa, đã truyền cho chúng ta?” Anh (em) sẽ trả lời cho con anh (em): “Chúng ta xưa làm nô lệ cho Pharaô bên Ai Cập, nhưng Đức Chúa đã ra tay uy quyền đưa chúng ta ra khỏi Ai Cập. Trước mắt chúng ta, Đức Chúa đã thực hiện những điềm thiêng dấu lạ lớn lao và khủng khiếp, phạt Ai Cập, phạt Pharaô và tất cả triều đình vua ấy. Còn chúng ta, Người đã đưa ra khỏi đó, để dẫn chúng ta vào và ban cho chúng ta đất Người đã thề hứa với cha ông chúng ta.” (x. Đnl 6,20-23). Đây là lý do tại sao qua việc tưởng niệm, dân nhìn thấy những điều kỳ diệu của Thiên Chúa trong công trình tạo dựng, và nhận ra trong đó dấu chỉ rõ ràng về tính hiện thực vĩnh cửu, và theo một cách thức cụ thể, về sự hoàn tất cánh chung.

                                                                                            Lm. Antoine Ndong, SSS (kỳ II)

Thánh Gioan Thiên Chúa, tu sĩ sinh ngày 8 tháng 3 năm 1495 tại Bồ Đào Nha. Cha mẹ Ngài là những người nghèo khổ nhưng đạo đức và đầy lòng bác ái. Lúc 9 tuổi ngài bỏ nhà trốn đi, theo một nhà mạo hiểm đã khéo kích thích trí tưởng tượng của tuổi thơ. Mẹ ngài đã qua đời sau ba tuần đau khổ vì không biết số phận của con trẻ ra sao. Còn cậu bé bị bỏ rơi, thiếu thốn mọi sự nên đành ở đợ nuôi thân. Ngài giúp việc cho một nhà tiểu nông, hàng ngày lo đi chăn chiên, cho đến khoảng 20 tuổi. Chán với cuộc sống đều đều, ngài đăng lính đi chiến đấu ở Phontarabia. Thật bất hạnh khi kiếp sống suy đồi của các bạn đồng ngũ đã lôi kéo ngài tới chỗ mất cả lòng kính sợ Chúa. Nhưng Chúa đã không bỏ rơi kẻ Ngài đã chọn. Ngày kia, khi đem thức ăn cho súc vật. Gioan bị té ngựa và bị trọng thương không còn cử động và nói năng gì được nữa. Nhận biết được mối nguy đang đe dọa thân xác tâm hồn, thánh nhân khấn cầu Đức Trinh Nữ và hứa sẽ sửa mình. Nhưng khi vừa hết bịnh, ngài lại trở về đường cũ.

Chúa quan phòng vẫn tiếp tục thể hiện tình thương bằng một hình phạt khác. Vị chỉ huy trao cho Gioan canh giữ chiến lợi phẩm. Nhưng vì bất cẩn nên ngài đã để mất chiến lợi phẩm. Gioan bị án xử giảo, bất kể mọi phân bua kêu khóc. Đến giờ hành hình, may có một cấp chỉ huy cao hơn can thiệp ngài mới được tha với điều kiện là bị giáng cấp. Bất mãn, Gioan trở về chủ cũ và được tiếp đón niềm nở. Gia chủ còn đề nghị gả con gái cho ngài nữa, nhưng ngài đã từ chối và chỉ sống như một kẻ chăn chiên.

Mười năm sau Gioan lại đăng lính làm pháo thủ trong cuộc viễn chinh đánh phá Thổ Nhĩ Kỳ. Chiến tranh kết thúc, binh đội Tây Ban Nha được giải ngũ. Gioan muốn trở về quê nhà. Nhưng người cậu cho biết mẹ ngài đã qua đời ba tuần sau ngày ngài bỏ nhà ra đi, cha ngài cũng mới qua đời tại một tu viện thánh Phanxicô. Những lời trách móc xâu xé tấm lòng của đứa con hoang đàng...

Gioan quyết sửa những ngông cuồng của tuổi trẻ và muốn hiến thân phục vụ người nghèo khổ yếu đau.

Gioan quyết định đi Phi Châu để giúp đỡ các Kitô hữu bị bắt làm nô lệ, với hy vọng được chết vì đạo. Tới Gibraltar, ngài gặp một nhà quí tộc bị thất sủng và phải đi đày. Cùng ông đáp tàu tới Ceuta, ngài đã phải làm việc để kiếm tiền nuôi ông chủ chẳng may ngã bệnh và lâm cảnh cùng quẫn. Đồng thời ngài đã vào các nhà tù, an ủi các tù nhân và săn sóc họ. Vị lãnh chúa qua đời. Gioan nhận lệnh của một tu sĩ Phanxicô truyền phải trở lại Tây Ban Nha, là nơi Thiên Chúa đã cho biết các ý định của Ngài.

Gioan trở lại Gibraltar. Ngài xin trời cao soi sáng, để nuôi thân ngài đi bán rong giày dép và tranh ảnh nhưng vẫn luôn lo cải hóa các tâm hồn. Một ngày kia ngài gặp trên đường một đứa trẻ cùng khổ đáng thương với cặp giò trần trụi bị nứt nẻ vì sỏi đá. Ngài vác nó trên vai, dừng lại nghỉ, đứa trẻ chỉ cho vị ân nhân một trái lựu (Grenade) có mọc cây thánh giá và nói:

- Hỡi Gioan Thiên Chúa, trái lựu (Grenade) sẽ là thánh giá của ông.

Rồi đứa trẻ biến mất. Gioan hiểu chính Chúa Giêsu là đứa trẻ ngài đã giúp đỡ.

Vào giờ phút cuối cùng, thánh nhân thú nhận ba thứ lo lắng làm se thắt lòng Ngài:

- bất xứng với ơn phúc đã lãnh nhận
- ưu tư cho những người nghèo mà ngài đã bỏ qua không trợ giúp được
- những món nợ ngài đã mắc phải vì các người xấu số.

Các y tá đã nhận Gioan Thiên Chúa làm thánh bảo trợ.

Chúa đã cho thánh Gioan được đầy tràn tình thương đối với kẻ nghèo và người bệnh tật. Xin cho chúng con cũng biết đem lòng bác ái phục vụ tha nhân hầu đáng hưởng vinh quang Nước Trời với những người được Cha tuyển chọn.

(HT 25-2-2024)

BÍ TÍCH THÁNH THỂ - CUỘC TƯỞNG NIỆM BIẾN CỐ PHỤC SINH CỦA CHÚA                                                                                                     

Dẫn Nhập

Lễ Vượt Qua là một trong những lễ hội ý nghĩa và nổi tiếng nhất trong năm của người Do Thái. Thực chất, vào buổi chiều tối của ngày thứ 14 trong tháng Nissan, lúc trăng tròn, thì dân Israen sát tế Chiên Vượt Qua và lấy máu bôi lên song cửa sổ và cửa ra vào (cửa chính) là nơi ăn chiên ở đó, được chứng thực ở chương 12 của sách Xuất Hành. Cách thức tiếp cận của chúng tôi là khởi đi từ việc cử hành Lễ Vượt Qua của người Do Thái cho đến Lễ Phục Sinh Kitô giáo. Và từ đó, chúng tôi sẽ trình bày mối dây liên kết giữa Lễ Vượt Qua của Do Thái và Lễ Phục Sinh Kitô giáo, một sự kiện duy nhất của ơn cứu độ nhân loại.

1. Việc Tưởng Niệm của dân Do Thái

Đối với người Do Thái, việc tưởng nhớ là một bằng chứng thánh thiêng mà Thiên Chúa đã ban cho dân Người. Dân tộc được kêu gọi phải gìn giữ việc làm này như một kho báu thiêng liêng nhất. Cuối cùng, việc tưởng nhớ này hàm ý tính tiếp diễn, tính vĩnh cửu huyền nhiệm của những hành động thánh thiêng vĩ đại được tưởng niệm ở những ngày đại lễ[1]. Quả thật, như một sự tái hiện trong hiện tại một sự kiện nhờ vào một dấu chỉ cụ thể, theo học giả Servigny thì việc tưởng nhớ có ba đặc điểm chính. Cụ thể là:

·         Nó là một dấu chỉ của hiện tại để hiện thực hóa một sự kiện trong quá khứ.

·         Nó là một bằng chứng về sự trung tín của Thiên Chúa đối với những lời hứa của Người.

·         Nó dẫn chúng ta đến một tương lai tốt đẹp hơn[2].

Vì vậy, việc cử hành cuộc tưởng niệm biến cố Phục Sinh này phải được lặp lại hàng năm. Và vì mục đích này, có lời chép rằng:

Các ngươi phải lấy ngày đó làm ngày tưởng niệm, ngày đại lễ mừng Đức Chúa. Qua mọi thế hệ, các ngươi phải mừng ngày lễ này. Đó là luật quy định cho đến muôn đời. Các ngươi sẽ giữ tục lệ mừng lễ Bánh Không Men, vì vào chính ngày đó, Ta đã đưa các ngươi ra khỏi đất Ai-cập. Qua mọi thế hệ, các ngươi phải giữ tục lệ mừng ngày lễ ấy; đó là điều luật vĩnh cửu. (Xh 12,14.17)

Do đó, dân Israen có nhiệm vụ giữ việc tưởng niệm về ngày này và cử hành từ đời này đến đời khác. Tuy nhiên, vì Lễ Vượt Qua này là một tập tục, nên Đức Chúa đã nói cho ông Mô-sê và ông A-ha-ron rằng: Đức Chúa phán với ông Mô-sê và ông A-ha-ron: “Đây là quy định về chiên lễ Vượt Qua: không người dân ngoại nào được ăn. Chỉ ngoại trừ, mọi nô lệ mua bằng tiền đã được ngươi cắt bì, thì được ăn” (x. Xh 12,43.44). Việc tưởng niệm cho phép những ai cử hành trở thành một phần trong sự kiện đang được cử hành.

Hơn nữa, như lời Louis Bouyer nói: đó là nền tảng của một lời cầu xin chắc chắn, đến nỗi hiệu lực vô tận của Lời đã làm cho những điều kỳ diệu của Thiên Chúa ở trong quá khứ có thể đổi mới chúng và cùng đưa đến trong hiện tại. Đây là lý do tại sao trong lễ tưởng niệm, người ta sẽ luôn lặp lại lời này: “Lạy Chúa, xin nhớ đến chúng con.”[3]

Chính Đức Chúa đã đề nghị điều này khi phán rằng: “Trong ngày ấy, ngươi sẽ kể lại cho con của ngươi rằng: ‘Sở dĩ như vậy là vì những gì Đức Chúa đã làm cho cha khi cha ra khỏi Ai-cập.’” (x. Xh 13,8). Vì vậy, ngoài trách nhiệm ghi nhớ sự việc ra khỏi Ai Cập, còn có nghĩa vụ kể lại những việc làm kỳ diệu của Đức Chúa vào buổi tối của lệnh truyền (của bữa ăn Lễ Vượt Qua). Việc giải phóng khỏi Ai Cập, việc tiến vào và định cư ở vùng đất hứa là các giai đoạn của cùng một quá trình.

Lm. Antoine Ndong, SSS (kỳ I)

Ngày 27-2 Thánh Gregorio làng Narek sinh năm 950 tại làng Narek thuộc cộng hòa Arméni trong một gia đình văn sĩ và mồ côi mẹ khi còn nhỏ. Thân phụ của ngài là Cha Khosrov sau này trở thành Tổng Giám mục. Gregorio cùng với em là Gioan được thân phụ ủy thác cho một người họ hàng là bà Anania Narek để chăm sóc. Bà cũng là người đã lập ra trường học và làng Narek.

Lớn lên, Gregorio đi tu làm Đan sĩ, rồi thụ phong Linh mục và trở thành Viện phụ một Đan viện. Ngài sống rất khiêm tốn và bác ái, dấn thân làm việc và cầu nguyện, đầy lòng kính mến Chúa Giêsu và Đức Mẹ.

Cha Gregorio là một thần học gia nổi bật và là một trong những thi sĩ quan trọng nhất của nền văn chương Arméni. Trong số các tác phẩm của ngài có cuốn chú giải Sách Nhã Ca, nhiều bài tán tụng Chúa và Đức Mẹ, cùng với một bộ sưu tập 95 kinh nguyện dưới hình thức thơ phú gọi là “Narek” cũng là tên Đan viện nơi ngài sinh sống. Ngài qua đời năm 1010, thọ 60 tuổi. Mộ của thánh nhân trở thành nơi thu hút các tín hữu đến hành hương cho đến năm 1915 là thời kỳ cuộc tàn sát của Thổ nhĩ kỳ chống dân Arméni.

Trung thành với truyền thống Giáo Hội thánh Gregorio có lòng sùng mộ sâu xa đối với Đức Mẹ và theo lưu truyền Ngài đã được Đức Mẹ hiện ra. Trong số các tác phẩm của ngài, đặc biệt có bài tụng ca Đức Trinh Nữ Maria và kinh nguyện số 80 mang tựa đề “Từ thẳm sâu tâm hồn, chuyện vãn với Mẹ Thiên Chúa”. Trong kinh nguyện này, ngài cũng đào sâu mầu nhiệm Nhập Thể, kín múc từ đó những điểm để chúc tụng vẻ đẹp của Đức Mẹ.

Giáo Hội Công Giáo la tinh đã nhìn nhận sự thánh thiện của thánh Gregorio và gọi ngài là vị trổi vượt về đạo lý, các tác phẩm và khoa học thần bí. Lễ kính thánh nhân vào ngày 27-2 hằng năm. Giáo Hội Arméni ghi tên ngài vào số các vị Tiến sĩ.

(HT 18-2-2024)

HIỆP LỄ VỚI ĐỨC MẸ

NƯỚC, MEN VÀ SÁP ONG

Thánh Giáo phụ Cyrilô Alexandra dùng ba hình ảnh diễn tả sự kết hợp của Chúa trong việc Hiệp Lễ:"Ai Hiệp Lễ thì được thánh hóa và thần linh hóa linh hồn và thân xác cũng như nước đặt trên lửa sẽ sôi lên...Hiệp Lễ cũng giống như tấm men trộn vào đống bột làm cho bột dậy men...Hiệp Lễ giống như đốt hai cây nến để cho tan chảy thành một cục sáp, vì thế theo tôi, ai rước Mình và Máu Chúa thì được tan chảy với Ngài do Hiệp nhất, linh hồn thấy mình ở trong Chúa và Chúa ở trong mình".

Thánh Gemma Galgani thường nói cách bạo dạn về sự hiệp nhất Thánh Thể rằng: "Giêsu là Tất cả và Gemma là không". Khi ngất trí ngài nói: "Ôi Giêsu, dịu dàng chừng nào, khi được nên một với Chúa, con muốn được sống trong sự ấp ủ của Chúa và chết trong sự ấp ủ của Chúa". Chân phúc Contardô Pherrini viết: "Ôi Hiệp Lễ, thật không thể tả được sự cao cả mà linh hồn vươn tới, thế giới này tìm đâu ra sự trong sạch, niềm vui Thiên đàng và cảm nếm vinh quang đời đời?"

Không có gì quí giá dành cho ta trong việc Hiệp Lễ hơn là Thiên Chúa Ba ngôi. Một hôm thánh nữ Maria Mađalena Paoãi sau khi Rước Lễ, khoanh tay trước ngực, quì giữa các tập sinh, bà hướng mặt lên trời than thở: "Các chị em ơi, nếu chúng ta thấu hiểu khi Bánh Thánh đang ở trong ta, Chúa Giêsu ở đó và hành động không thể tách biệt với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, là Thiên Chúa Ba Ngôi". Thánh nữ không thể ngưng nói, vì người đang ngất trí. 

LƯU LẠI ÍT NHẤT MƯỜI LĂM PHÚT

Khi có thể, các thánh thường không muốn đặt giới hạn cho việc cảm ơn Chịu lễ, kéo dài ít nhất nửa giờ. Thánh Têrêsa mẹ nói với các con cái trong Dòng: "Ta hãy cầm mình lại cách thân tình với Chúa Giêsu, đừng phí phạm thời giờ sau khi rước Chúa, đó là thời gian tuyệt vời được sống với Chúa, trình bày cho Ngài những vấn đề linh hồn ta...Như ta biết, Chúa Giêsu nhân lành ở lại trong ta tới khi sức nóng của ta làm tan biến phẩm tính của Bánh thánh. Phải rất cẩn thận đừng làm mất cơ hội tốt đẹp như thế để cư xử với Ngài và trình bày nhu cầu của ta cho Ngài biết".

Thánh Phanxicô Assisi, Giuliana Phancônieri, Catarina, Paschal, Veronica, Giuse Cupertino, Gemma và nhiều thánh khác thường hay được xuất thần ngay sau khi Rước Lễ. Xuất thần bao lâu thì chỉ có các Thiên thần mới đo được thời gian. Thánh Têrêsa mẹ cũng gần như luôn luôn được xuất thần sau khi Rước Lễ, và đôi khi phải gỡ tay người ra khỏi hàng rào Rước Lễ. Thánh Gioan Avila, Inhatiô Loyola, Lui Gongiaga thường quì gối cám ơn Chúa hai giờ sau Rước Lễ. Thánh Maria Mađalena Paoli muốn được tiếp tục cám ơn không ngừng. Cần phải hãm ngài lại để ngài dùng chút thực phẩm nuôi thân, ngài viết:" Những phút sau Rước Lễ là những phút quí hóa nhất trong đời ta, là những phút thích thuận nhất để ta thân thưa với Chúa, và để Chúa chuyển cho ta ơn thông hiệp với Ngài". Thánh Grinhông Mongphô thường cảm ơn Chúa ít nhất nửa giờ, và ngài không muốn để chuyện gì xảy ra khiến ngài bỏ việc cám ơn Chúa, ngài nói: "Tôi không muốn bỏ giờ cám ơn này để đổi lấy ngay cả một giờ nước Thiên đàng".

Ta cũng hãy quyết định như vậy: Hãy tổ chức thì giờ của ta, cuộc sống của ta, để có thể cám ơn Chúa ít là được 15 phút sau khi Rước Chúa. Hơn nữa, đừng để chuyện gì làm ngăn trở ta dùng giờ cám ơn này. Những giây phút này, Chúa Giêsu hiện diệncách thể lý trong linh hồn và thân xác ta, đó là những giây phút Thiên Đàng mà ta không nên lãng phí cách nào.

THÁNH PHILIP SAI NGƯỜI CẦM NẾN

Thánh Phaolô Tông đồ đã viết:" Hãy tôn vinh Thiên Chúa nơi thân xác anh em" (1 Co 6, 20). Không có lúc nào có thể áp dụng sát từng chữ như lúc ta vừa Rước Lễ. Thực là vô tâm chừng nào  những ai vừa xong lễ đã bỏ nhà thờ ra về, vừa mới rước Chúa đã bỏ đi ngay. Lạy Chúa, ta hãy nhớ gương thánh Philip Nêri, ngài cho hai cậu giúp lễ cầm nến đi theo một người vừa Rước Lễ đã bỏ nhà thờ ra về ngay. Thực là bài học đáng nhớ. Nếu không vì lý do nào khác, thường khi đón khách, người ta chú ý tới khách chứ không chú ý tới lợi ích nào khác. Nếu vị khách đó là Chúa Giêsu, ta còn phải phàn nàn vì khi Ngài hiện diện nơi ta cách thể lý như thế mà ta chỉ cám ơn Ngài có hơn kém mười lăm phút. Cũng vì lý do này, thánh Giuse Cottolengo đã đích thân trông coi việc nướng bánh lễ, ngài căn dặn bà sơ trách nhiệm:" Làm cho tôi tấm bánh dầy hơn để tôi đựợc ở với Chúa lâu hơn, tôi không muốn loại bánh mau tan quá".

Có lẽ  ta đã làm ngược lại tấm gương lành thánh này khi ta thấy giờ cám ơn quá dài và không đủ kiên nhẫn kéo dài như vậy. Nhưng sự việc ra sao đây, nếu thực sự khi chịu Mình Thánh, Chúa ban "gấp trăm" cho kẻ đón rước Ngài? Thánh Têrêsa mẹ tuyên ngôn cách khôn khéo rằng, ta phải trả gấp trăm lần sự chểnh mảng khi đón tiếp Chúa Giêsu. Một thầy Dòng cùng nhà với cha Piô xưng tội với người. Cha không lưu tâm các tội khác, nhưng khi thầy xưng tội bỏ không cám ơn sau Hiệp Lễ, cha Piô đã nghiêm nghị quở trách, người khẳng định:" Thực ra, ta không muốn sự bất lực của ta. Đối với tôi, tôi luôn luôn phải cám ơn Chúa, cám ơn cách thiết tha".

Ta hãy coi đó là điều quan trọng và phải gắng lưu tâm. Còn có việc nào đáng quí bằng việc cám ơn này, hãy để tâm tới lời hiệu triệu của Chúa Thánh Thần: "Đừng để những sự lành đáng ước ao qua đi trong con". (Ec 14,14)

CẢM ƠN RƯỚC LỄ VỚI ĐỨC MẸ

Thật là tốt đẹp trong việc Tạ ơn, nếu được tạ ơn với Đức Mẹ để tôn kính việc Người được loan tin Chúa Nhập thể. Ngay sau khi Hiệp Lễ, ta mang Chúa Giêsu trong linh hồn và thân xác ta, như Đức Mẹ đã cưu mang Ngài sau khi đón nhận sứ mạng Thiên thần truyền tin. Không thể tìm ra cách nào hay hơn để thờ lạy và yêu mến Chúa Giêsu vào lúc đó bằng cách ta hợp với Đức Mẹ Chúa Trời. Ta hợp nhất những tâm tình thờ lạy và cảm mến của ta với tâm tình của Đức Mẹ đã có với Con của Mẹ trong Trái Tim Vô nhiễm Người. Để được như vậy, tốt hơn, ta suy gẫm kinh Mân côi khi đọc những mầu nhiệm mùa Vui. Cứ thử làm đi. Không thể thất bại khi được kết hợp với Đức Mẹ để yêu mến Chúa Giêsu bằng chính Trái Tim Thiên đàng của Người.

(Trích sách Mến yêu Thánh Thể, kỳ II và hết)

23 Tháng Hai - Thánh Polycarp, Giám mục tử đạo

Là môn đệ của Thánh Gioan Tông Ðồ và là bạn của Thánh Ignatiô ở Antioch, Thánh Polycarp, Giám mục của Smyrna (bây giờ là Izmir, Thổ Nhĩ Kỳ) là một vị lãnh đạo đáng kính của Kitô giáo trong tiền bán thế kỷ thứ II.

Tuy nhiên các vị lãnh đạo Giáo hội thuộc thế hệ thứ hai đã gặp những thử thách mà thế hệ trước không đề cập đến. Họ phải làm gì khi thế hệ chứng nhân thứ nhất ấy không còn nữa? Lời dạy dỗ xác thực của Chúa Giêsu phải truyền lại như thế nào? Phải trả lời thế nào với các câu hỏi chưa từng có?

Khi các tông đồ không còn ở trần gian nữa, các lạc thuyết bắt đầu xuất hiện ngụy trang chính giáo, sự bách hại lại mạnh mẽ và bắt đầu xuất hiện các tranh chấp về vấn đề phụng vụ mà Ðức Giêsu không bao giờ nói đến.s

Polycarp, một người thánh thiện và là Giám mục của Smyrna, chỉ thấy có một câu trả lời - trung thành với đời sống Ðức Giêsu và bắt chước đời sống ấy. Thánh Ignatiô nói với Thánh Polycarp "linh đạo của anh đặt nền móng nơi Thiên Chúa như trên một tảng đá không thể nào lay chuyển nổi."

Khi đối diện với lạc giáo, Thánh Polycarp có "bộ mặt bộc trực" đến nỗi Thánh Ignatiô phải thán phục, vì ngài đã bắt chước cách Ðức Giêsu trả lời người Pharisêu. Marcion, người lãnh đạo lạc thuyết nhị nguyên, khi đối chất với Ðức Polycarp đã yêu cầu ngài thừa nhận họ, "Polycarp, hãy thừa nhận chúng tôi." Ðức Polycarp trả lời, "Tôi thừa nhận ngài, phải, tôi thừa nhận ngài là đứa con của Satan."

Trái lại khi đối diện với các bất đồng của Kitô hữu, ngài lại rất khoan dung và tôn trọng. Một trong những tương tranh thời ấy là việc cử hành lễ Phục sinh. Ðông Phương, là xuất xứ của Thánh Polycarp, cử hành mầu nhiệm Vượt Qua như sự Thương Khó của Ðức Kitô tiếp theo sau bằng một Thánh Lễ vào ngày kế tiếp. Tây Phương cử hành lễ Phục sinh vào ngày Chúa Nhật sau tuần lễ Vượt qua. Khi Thánh Polycarp đến Rôma để thảo luận về vấn đề này với Ðức Giáo Hoàng Anicetus, họ bất đồng ý kiến. Nhưng các ngài cũng không thấy sự khác biệt trong đức tin Kitô Giáo. Và Ðức Anicetus đã yêu cầu Thánh Polycarp cử hành Thánh Lễ ngay trong nhà nguyện của Đức Giáo Hoàng.

Thánh Polycarp đối diện với sự bách hại cũng như Ðức Kitô đã làm. Chính giáo đoàn của ngài phải thán phục ngài vì đã theo sát "gương Phúc Âm" - không tìm cách để tử đạo như một số người đã làm, nhưng trốn tránh sự bách hại cho đến khi thánh ý Chúa được thể hiện như Ðức Giêsu Kitô đã làm. Họ coi đó là "Một dấu chỉ tình yêu nói lên sự khao khát không muốn chỉ cứu chuộc có một mình, nhưng còn cứu chuộc tất cả anh chị em Kitô Hữu."

Trong thời kỳ đẫm máu tử đạo Kitô hữu trong đấu trường, dân chúng trở nên điên cuồng đòi hỏi phải tìm bắt Thánh Polycarp, vì ngài nổi tiếng thánh thiện. Thánh Polycarp thật điềm tĩnh nhưng giáo dân thúc giục ngài đi trốn trong một nông trại gần thành phố. Quân lính tìm ra ngài sau khi tra khảo hai đứa bé. Ngài thết đãi họ ăn và xin họ để ngài cầu nguyện trước khi điệu về đấu trường.

Thấy đức tin vững vàng không lay chuyển của Thánh Polycarp, quan thống đốc ra lệnh thiêu sống, và khi quân lính châm lửa, nhiều người chứng kiến kể lại họ được nhìn thấy một phép lạ. Lửa cháy thành một vòng cung chung quanh thánh nhân, bao bọc ngài như các cánh buồm, và thay vì bị đốt cháy, ngài lại rực sáng như vàng đang chảy trong lò lửa. Khi quân lính thấy ngài không hề hấn gì, chúng đã lấy dao đâm ngài. Máu ngài chảy ra đã dập tắt ngọn lửa.

Quan thống đốc ra lệnh đốt xác thánh nhân mà không để giáo dân lấy xác, vì ông sợ họ sẽ thờ Thánh Polycarp mà không thờ tà thần của người Rôma. "Chứng từ" tử đạo của Thánh Polycarp là chứng từ được ghi nhận một cách xác thực về sự tử đạo của người tín hữu Kitô ngay từ thuở ban đầu. Ngài chết vào khoảng năm 156.

Trong nhiều lá thư của Thánh Polycarp, chỉ còn một lá ngài viết cho Giáo hội Philippi, Macedonia là còn giữ được cho đến ngày nay.

(HT 11-2-2024)

HIỆP LỄ VỚI ĐỨC MẸ

Ồ, đẹp lòng Chúa dường nào khi ta rước Chúa với tâm hồn trong sạch và được phủ với Máu Thánh Chúa! Chúa sẽ vui mừng âu yếm linh hồn trinh khiết trong sạch như thế biết bao!

Thánh Albetô Cả nói:" Thánh Thể từ Thiên đàng của đức Đồng trinh mà đến" (nghĩa là Đức Maria) Và Chúa Thánh Thể không tìm đâu ra được Thiên đàng ấy ngoài sự trinh khiết. Không ai có thể lặp lại, trừ các kẻ trinh khiết, lời người bạn tình trong Ca đệ Nhất vào lúc Hiệp Lễ:" Tất cả của tôi là tình yêu chân thật và tôi là tất cả của Ngài...Ngài đi vào thung lũng hoa huệ...xin hãy trở lại, Tình yêu của lòng tôi"(Ca 2, 16-17).

Một cách rất đáng khen để dọn lòng rước Chúa, là kêu cầu Đức Nữ Đồng trinh Vô nhiễm, cậy nhờ Người để ta có thể rước Chúa với lòng khiêm nhường, lòng trong sạch và tình mến của Người, tốt hơn ta xin Người đến rước Chúa Giêsu với ta.

Lối thực hành đạo đức này được các thánh rất khuyến khích, nhất là thánh Lui Mongpho, Phêrô Julianô Eymard, Anphongsô, và Maximiliên Kolbe.  Thánh Phêrô Julianô Eymard viết:" Cách dọn mình hay nhất để rước lễ là dọn mình với Đức Mẹ". Thánh nữ Têrêsa Hài Đồng cho ta một hình ảnh thích thú, hình ảnh linh hồn ngài như một em bé lúc ba, bốn tuổi, tóc và áo quần nhàu nát, xấu hổ không dám tiến lên hàng rào cung thánh rước Chúa, nhưng em đã cầu xin Đức Mẹ, và thánh nữ viết:" Lập tức Thánh Nữ Đồng Trinh đến với tôi, Ngài thay thế áo dơ của tôi, thắt tóc tôi bằng những sợi chỉ đẹp và thêm vào đó bông hoa xinh ...Thế là tôi trở nên quyến rũ và mạnh dạn tiến đến bàn tiệc các Thiên thần".

Ta hãy thử dùng phương pháp dọn mình này, rồi sẽ thấy hài lòng. Có thể nói như thánh Gemma khi ngài ngất trí rằng: "Đẹp thay khi Rước lễ với Mẹ Thiên đàng".

CÁM ƠN SAU HIỆP LỄ

Thời giờ cám ơn sau khi Hiệp Lễ là thời giờ rất lý tưởng cho cuộc trao đổi thân mật tình yêu với Chúa Giêsu. Hãy để hoàn toàn tình yêu tự hiến đáp lại tình yêu Chúa với tất cả tấm lòng, không còn phải là hai nhưng là một trong linh hồn và trong thân xác. Hãy để cho tình yêu sống động và hiệp nhất, Ngài trong ta và ta trong Ngài, để ta có thể được tiêu tan trong tình yêu độc nhất và hiệp nhất của Chúa Giêsu. Thánh nữ Gemma thưa với Chúa cách thân tình rằng: "Chúa là mồi tình yêu của con như con là đối tượng của tình yêu vô biên Chúa".

Thánh Gioan Tông đồ viết:" Phúc cho những ai được mời đến dự tiệc Chiên Chúa"(Ap 19,9). Thực vậy, Linh hồn đón nhận Thánh Thể cách sốt mến, sẽ nhận ra sự hiệp nhất trinh khiết Thiên Đàng, tình yêu đôi bạn của Chúa Giêsu: Linh hồn có thể thưa với Phu Quân Giêsu cách ân tình như người bạn trong Ca Đệ Nhất rằng: "Xin để Ngài hôn tôi bằng môi miệng của Ngài" (Ca 1,1).

Cảm ơn sau Hiệp Lễ là thấy trước một phần, ngay khi còn ở dương gian, tình yêu sẽ  đạt được trên Thiên Đàng. Thực vậy, trên trời, ta yêu mến Chúa Giêsu thế nào, nếu ta không được nên một với Ngài đời đời? Ôi Chúa Giêsu yêu dấu, Chúa Giêsu dịu dàng, con phải cám ơn Chúa chừng nào khi con được Chúa cho con Rước Chúa, thánh nữ Gemma đã chẳng có lý sao khi người nói, trên Thiên Đàng tôi sẽ phải cám ơn Chúa vì được Hiệp Lễ hơn tất cả các ơn khác. Ôi Chúa Giêsu, thật là phép lạ tình yêu khi con được hoàn toàn kết hợp cùng Chúa.

(Trích sách Mến yêu Thánh Thể, kỳ I)

Ngày 17 tháng 2 - BẢY ANH EM LẬP DÒNG TÔI TỚ ĐỨC MẸ

Bảy thánh này là những thương gia tên tuổi miền Florence. Là những người có thế giá và giàu có nhưng các Ngài không muốn, các Ngài còn muốn hướng tới một đời sống thánh thiện. Chính vì thế mà các Ngài đã họp lại thành một nhóm huynh đệ đặc biệt tôn sùng Đức Trinh Nữ.

Cách thức các ngài trở thành những người lập dòng Tôi Tớ cũng thật đặc biệt. Vào ngày lễ Đức Mẹ hồn xác lên trời, khi bảy anh em đang chìm đắm trong cầu nguyện thì Đức Mẹ đã hiện ra với các ngài. Đức Mẹ gợi hứng cho các ngài từ bỏ thế gian và sống cho riêng mình Thiên Chúa. Sau nhiều năm sống như các ẩn sĩ, các ngài đến gặp đức giám mục và xin đức giám mục ban cho một luật sống để tuân giữ. Vị giám mục khuyến khích các ngài hãy cầu nguyện và xin Đức Mẹ soi sáng hướng dẫn. Rồi một ngày kia Đức Mẹ lại hiện đến với các ngài, mình vận một áo dòng màu đen, bên cạnh là một thiên thần mang theo một cuộn giấy với hàng chữ: “Những Tôi Tớ Đức Mẹ.” Trong thị kiến này, Đức Mẹ nói rằng Đức Mẹ đã chọn các ngài làm tôi tớ của Người. Đức Mẹ xin các ngài mang tu phục màu đen. Và đây chính là bộ tu phục các ngài đã vận từ năm 1240. Các ngài cũng bắt đầu sống cuộc đời tu trì theo luật dòng Thánh Augustinô.

Các ngài đã giúp nhau yêu mến và phục vụ Thiên Chúa. Sáu người trong nhóm được thụ phong linh mục. Tên của sáu vị là: Bôphiliô, Amađêô, Hiuzơ, Sôstơns, Manêtô và Buônagiunta. Vị sáng lập thứ bảy, Alêxis, ở lại làm tu sĩ vĩnh viễn. Với lòng khiêm nhượng, ngài đã không chọn làm linh mục.

Có nhiều anh em đã đến xin gia nhập hiệp hội của các ngài. Các ngài được biết đến dưới danh hiệu “Những Đầy Tớ của Đức Mẹ” hay “Những Người Tôi Tớ.”

Dòng Tôi Tớ Đức Mẹ được Tòa Thánh Vatican chấp nhận năm 1259. Bảy vị sáng lập thánh thiện này đã được Đức Thánh cha Lêô XIII tôn phong hiển thánh năm 1888.

BÀI HỌC:

Các thánh của dòng “Những người tôi tớ” đã chọn 4 qui tắc sau đây để sống cuộc đời của mình:

1. Về đời sống: Cả bảy anh em đều nhất quyết giữ mình độc thân hoặc đời sống khiết tịnh trọn đời, mặc dầu có người chưa lập gia đình, người thì đã thành hôn, người khác lại đã thoát khỏi vướng bận phu thê vì lẽ bạn mình đã chết.

2.Về mặt xã hội: trong bảy anh em, người làm thương mại, kẻ trao đổi hàng hoá, người lại làm nghề buôn. Nhưng khi đã tìm được ngọc quý tức là dòng tu, thì không những anh em phân phát tất cả tài sản cho kẻ nghèo, mà còn vui vẻ dâng mình phục vụ Thiên Chúa và Đức Mẹ cách trung thành.

3. Đặc điểm nổi bật là lòng kính mến Đức Mẹ. Ở Florence bấy giờ có một hội kính Đức Mẹ, thành lập đã từ xưa. Vì hội đã có từ lâu đời nên các thành viên trong hội đã có một đời sống tốt đẹp thánh thiện vượt xa các hội khác và được coi là hội lớn của Đức Mẹ. Bảy anh em trước khi đến sống chung với nhau, đã ở trong hội này, họ tỏ ra yêu mến Đức Mẹ cách đặc biệt.

4. Về đời sống đời sống thiêng liêng, các Ngài hết lòng yêu mến Thiên Chúa với một tình yêu tuyệt đối, tôn vinh và sống theo đúng luật của Chúa trong tư tưởng lời nói và việc làm.

(HT 4-2-2024)

5/2 - Thánh Agatha (c. 251?)

Cũng như trường hợp của Thánh Agnes, vị đồng trinh tử đạo thời Giáo Hội tiên khởi, chúng ta không có dữ kiện lịch sử chắc chắn về Thánh Agatha, ngoại trừ sự kiện ngài chịu tử đạo ở Sicily trong thời kỳ cấm đạo của hoàng đế Rôma là Decius năm 251.

Theo truyền thuyết, ngài sinh trưởng trong một gia đình giầu có. Khi còn trẻ, ngài đã tận hiến cuộc đời cho Thiên Chúa, và từ chối bất cứ lời cầu hôn nào. Một trong những người say mê ngài là Quintian, một người có địa vị cao trong xã hội nên ông nghĩ rằng có thể ép buộc thánh nữ. Biết ngài là Kitô Hữu nên ông ra lệnh bắt giữ và đưa ra xét xử -- bởi chính ông. Hy vọng rằng vì sợ hãi sự tra tấn và cái chết, thánh nữ sẽ đành phải trao thân cho ông. Nhưng ngài nhất quyết tin tưởng vào Thiên Chúa, và cầu nguyện rằng: "Lạy Ðức Giêsu Kitô, là Chúa mọi sự! Ngài đã thấy lòng con, Ngài biết con muốn gì. Xin hãy làm chủ toàn thể con người của con -- chỉ mình Chúa mà thôi. Con là chiên của Ngài; xin giúp con vượt qua sự dữ một cách xứng đáng."

Sau đó, Quintian tống Agatha vào nhà gái điếm với hy vọng ngài sẽ thay đổi ý định. Sau một tháng bị đánh đập và xỉ nhục, Quintian lại đưa ngài ra xét xử, nhưng Thánh Agatha vẫn không lay chuyển, vẫn can đảm tuyên xưng rằng chỉ một mình Chúa Giêsu mới có thể ban cho ngài sự tự do. Quintian lại tống ngài vào ngục thay vì nhà gái điếm. Và khi ngài tiếp tục tuyên xưng đức tin nơi Chúa Giêsu, Quintian ra lệnh tra tấn. Trước khi chết, ngài cầu nguyện: "Lạy Chúa, là Ðấng dựng nên con, Ngài đã gìn giữ con từ khi còn trong nôi. Bởi tình yêu thế gian Ngài đã dẫn dắt con và ban cho con sự kiên nhẫn để chịu đựng đau khổ. Xin hãy nhận lấy linh hồn con."

Ngài được coi là quan thầy của xứ Palermo và Catania.

8/2 THÁNH HIÊRONIMÔ EMILIANÔ

Thánh Hiêronimô sinh tại Venise nước Ý vào năm 1481 trong một gia đình đạo đức. Vào tuổi trưởng thành như bao chàng trai khác thời đó, Thánh Hiêronimô gia nhập quân đội Ý để cùng với đất nước bảo vệ miền Castelnovo và miền Quero, thành phố đang bị địch quân chiếm đóng. Như các người lính khác, thánh nhân bị địch bắt làm tù binh và Ngài được Mẹ Maria cứu thoát một cách lạ lùng. Thánh nhân có một tấm lòng bác ái siêu vời, vì thế, Ngài hướng về các trẻ em mồ côi, những trẻ em bị mất cha mất mẹ, giáo dục và yêu thương chúng theo tinh thần Kitô giáo. Bắt đầu công việc bác ái từ thành Venise, thánh nhân rảo qua các miền khác như Brescia, Berfame, Côme và hướng dẫn, điều hành nhiều viện mồ côi và nhiều hội đoàn bác ái. Với tinh thần quảng đại, lòng bác ái vị tha, sự quan tâm yêu thương người nghèo, trẻ mồ côi, thánh nhân đã dừng chân ở Somasque, một miền quê hẻo lánh tại Bergame.

THÁNH NHÂN LẬP DÒNG BÁC ÁI PHỤC VỤ BỆNH NHÂN VÀ TRẺ EM MỒ CÔI:

Thánh Gioan đã ghi lại lời Chúa:” Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng thương yêu nhau” (Ga 13, 35). Tại Somasque, thánh nhân được ơn soi sáng của Chúa và sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, Ngài đã lập một Hội Dòng mới lấy tên là Somasque và Dòng của Ngài đã được Đức Thánh Cha Piô V phê chuẩn. Dòng của thánh nhân thành lập có mục đích chăm sóc bệnh nhân và lo cho các em cô nhi, các trẻ mồ côi không ai chăm sóc. Năm 1537, Ngài bị lây nhiễm bệnh đang khi hăng say săn sóc bệnh nhân và qua đời lúc 56 tuổi.

10/2 THÁNH SCOLASTICA

Thánh Scolastica và thánh Bênêđitô là hai anh em sinh đôi. Người là em ruột của thánh Biển Đức. Hai anh em thánh Scolastica được sinh ra trong một gia đình thánh thiện, quảng đại và bác ái, giầu sang miền Norcia. Hai anh em vừa mở mắt chào đời được mấy tháng đã vội mồ côi mẹ. Hai anh em chỉ biết sống nương nhờ vào tình thương ấp ủ của người Cha hiền từ, đạo đức. Trong cảnh gà trống nuôi con, ông Eurôpiô càng tỏ ra là người cha nhân từ, luôn yêu thương con cái với một tấm lòng rộng mở bao la để bù đắp những thiếu thốn của tình mẫu tử. Lớn lên, hai anh em thánh Scolastica và Biển Đức được Cha yêu thương cho đến trường học. Hai thánh nhân đã hết mực yêu thương nhau, khuyên nhủ nhau học hành đến nơi đến chốn để không phụ lòng người Cha đã hết mình yêu thương các Ngài. Hai thánh nhân luôn bắt chước gương nhân đức của Cha mình, lòng yêu mến Chúa Thánh Thần, Đấng soi sáng tâm trí của các Ngài. Khi thành đạt, hai anh em lại chung một chí hướng tận hiến mình cho Chúa để phụng sự Chúa và phục vụ các linh hồn.

Thánh Biển Đức đã lập Dòng, em của Ngài là thánh nữ Scolastica cũng lập nhiều nhà dòng. Hai anh em thánh, ra qui ước với nhau là một năm các Ngài gặp nhau một lần để bàn hỏi đường nhân đức và thăm hỏi nhau. Ba ngày sau gặp gỡ nhau, thánh Biển đức thấy linh hồn của em mình xinh đẹp, sáng láng như chim bồ câu nhẹ nhàng bay về Nước Trời. Tâm hồn đầy hân hoan, vui sướng, thánh Biển đức dâng lời cảm tạ tri ân Thiên Chúa và sai người đem xác thánh Scolastica về chôn cất trong nhà dòng. Giáo Hội vì nhân đức tuyệt vời của thánh nữ về đức trinh khiết và tinh thần tận hiến trọn vẹn đã tôn phong hiển thánh cho Ngài.

(HT 28-1-2024)

TỪ THÁNH GIÁ ĐẾN THÁNH THỂ

          Lễ suy tôn Thánh Giá (ngày 14/9/), Giáo Hội mời gọi chúng ta nhận ra tình yêu Thiên Chúa được thể hiện trong cuộc thương khó Đức Giêsu, và đỉnh cao của tình yêu Thiên Chúa là cái chết của Đức Kitô trên thập giá tại đồi Can-vê. Khi tham dự Thánh Lễ, Giáo Hội trình bày mầu nhiệm Chúa Giê-su hiến tế chính thân mình trên thập giá, làm của lễ dâng lên Chúa Cha và qua cái chết vì tình yêu này, Giáo Hội được khai sinh và loan truyền mầu nhiệm Thiên Chúa yêu thương loài người và mời gọi Kitô hữu chiêm nghiệm để sống mầu nhiệm “Thánh Giá đến Thánh Thể” trong cuộc sống hàng ngày.        

          “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo” (Lc 9, 24) Không có một tôn giáo nào lấy biểu tượng cho tôn giáo của mình bằng hình ảnh cây thập giá với một người bị đóng đinh trên đó như Kitô giáo của chúng ta. Nhìn vào hình ảnh của một người bị chết trần trụi và rất đau thương với mũ gai cuốn trên đầu và khiến cho ai nhìn vào cũng rùng mình và khiếp sợ. Vậy tại sao, Thiên Chúa Cha để Con Một của Ngài lãnh nhận một hình phạt nhục nhã nhất thế gian, hình phạt chỉ dành cho người phản bội tổ quốc hay tên trộm cướp như Barnaba trong cuộc xứ án Chúa mà Chúa Kitô bị xếp ngang hàng với tội xúi dân làm loạn chống lại đế quốc Rôma, “điều người Do Thái coi là ô nhục, không thể chấp nhận, và dân ngoại cho là điên rồ” (1 Cr 1,23)

          Con đường Chúa đi, đích thực là một con đường chẳng ai có thể hiểu nỗi, vì nó đi ngược lại hoàn toàn với những gì lý trí con người có thể nghĩ tới và cảm xúc con người có thể tuân theo. Nhưng thập giá có thân thể Đấng Cứu Thế tựa vào, thì với người Kitô hữu, nó lại trở thành dấu chỉ của tình yêu, của vinh quang và của chiến thắng.

          Chúa không nói chúng ta đi tìm Thập giá, nhưng là hãy vác lấy Thập giá mình. Một cách nào đó, không ai có thể thoát khỏi Thập giá trong cuộc sống...Đau khổ không phải là một đày đọa con người phải gánh chịu, mà là một phương thế nên “Thánh”. Mỗi người là một Thập giá, mỗi ngày một Thập giá. Ai trong chúng ta cũng đang chịu một đau khổ nào đó, hãy nghĩ đến tình yêu Chúa mà đón nhận. Ước gì khổ đau “Thánh” là chính thập giá sẽ luyện chúng ta để mỗi lúc được kết hợp với Chúa mật thiết hơn. Vâng, chính trong tình yêu mọi gánh nặng là nhục nhã, đau thương ê chề và bị bỏ rơi sẽ trở nên nhẹ nhàng, như cha thánh Eymard đã trải nghiệm trong suốt cuộc đời của Ngài. Ngài cảm nhận, nhờ vào tình yêu của Chúa Thánh Thể nên Ngài nói “mỗi ngày 15 phút trước Thánh thể bạn sẽ tìm được sức mạnh”. Chúng ta nên nhó rằng Chúa không bao giờ đặt trên vai chúng ta một thập giá nặng hơn đôi vai của chúng ta, nên chúng ta an tâm vì “Ơn Chúa đủ cho con” (2Cr 12,9)

          “Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết” (Ga 6, 54). Chúa mời gọi chúng ta “ăn thịt và uống máu của Ngài”, lời của Đức Giêsu mời gọi chúng ta hướng đến mầu nhiệm Vượt Qua của Người. Hay nói cách khác là đón nhận những “thập giá” hàng ngày là bệnh tật, nghèo khổ hay bị sỉ nhục, bị hiểu lầm mà vẫn kiên nhẫn đón nhận trong sự kết hợp với Đức Chúa Giêsu như trong ngắm thứ thứ hai mùa Thương: “Chúa Giêsu chịu đánh đòn, ta hãy xin cho được hãm mình chịu khó bằng lòng”.

          Thật vậy, “ăn thịt và uống máu của Ngài”, theo nghĩa ẩn dụ, là khi chúng ta cử hành Thánh Lễ, là mở lòng ra, mở từng ngày sống ra và mở cuộc đời của chúng ta ra, để đón nhận ơn tái sinh mà Ngài thông truyền cho chúng ta từ mầu nhiệm Thập Giá và Phục Sinh. Và đó chính là con đường dẫn chúng ta đến sự sống đời đời, để chúng ta ở lại trong Ngài và Ngài ở lại trong chúng ta, và để chúng ta sống nhờ Ngài.

          “Việc cử hành Lễ Tưởng niệm của Chúa luôn là trung tâm của đời sống chúng tôi, với tư cách cá nhân hay những thành viên của gia đình. Đây là khởi điểm cho chúng tôi thấu hiểu về Thánh Thể và cũng là nguồn khởi hứng cho việc cầu nguyện và dấn thân của chúng tôi.” (LS số 7).

          “Ðứng gần thập giá Ðức Giêsu, có thân mẫu Người” (Ga.19,25). Đức Mẹ Maria đã đón nhận Thánh Thể là chính mầu nhiệm nhập thể, Con Thiên Chúa làm người trong cung lòng Mẹ, là thân xác Đức Giêsu được lớn lên trong vòng tay yêu thương của Mẹ Maria, và mẹ đã trở thành môn đệ Chúa Giêsu khi lắng nghe lời Chúa giảng dạy trong ba năm truyền giáo.

           Đức Maria là người Nữ Thánh Thể khi cưu mang Ngôi Hai làm người, và sau ngày Chúa Lên Trời, Mẹ đã cùng các Tông đồ là Giáo Hội sơ khai cử hành nghi “Lễ Bẻ bánh” là đón nhận Thánh Thể Chúa. Nguyện xin Mẹ Thánh Thể phù hộ chúng ta sống tâm tình của Mẹ để vui lòng đón nhận niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống để hiệp dâng trong Thánh lễ, đem lại nguồn vui có Chúa và Đức Mẹ đồng hành trên dương thế.

Anh chị em thân mến!

          Sống sung mãn mầu nhiệm Thánh Thể và giãi bày ý nghĩa của mầu nhiệm Thánh Thể, chính là sống mầu nhiệm Thánh Giá trong cuộc sống hàng ngày và kết hợp với Chúa Thánh Thể khi tham dự Thánh lễ hay Rước lễ thiêng liêng, chúng ta sẽ hân hoan vui mừng vì mang trong mình mầu nhiệm Phục sinh, để ngày mỗi ngày, chúng ta trở nên đồng hình đồng dạng với Đức Kitô.

          Nguyện xin Đức Mẹ Thánh Thể và cha Thánh Eymard, cầu bầu cho chúng con biết làm cho thập giá đau thương trở thánh Thánh Giá yêu thương, Thánh Giá nở hoa làm cho cuộc sống thêm ngát hương tình Chúa và tình người. 

Lm. Giuse Phan Ngọc Trợ, SSS

31 Tháng Giêng - Thánh Gioan Bosco (1815 - 1888)

Chính nguyên tắc giáo dục của Thánh Gioan Bosco đã được sử dụng rộng rãi trong các trường học ngày nay. Ðó là một hệ thống ngăn ngừa, loại bỏ các hình phạt thể xác và đưa các học sinh vào một môi trường lành mạnh ít có cơ hội phạm tội. Ngài cổ võ việc thường xuyên lãnh nhận bí tích Hòa Giải và Thánh Thể. Ngài pha trộn phương cách dạy giáo lý và sự hướng dẫn của một người cha, nhằm kết hợp đời sống tâm linh và công việc, việc học và việc chơi đùa.

Ðược khuyến khích đi tu để có thể giúp cho các trẻ em, Gioan thụ phong linh mục năm 1841. Công việc phục vụ giới trẻ của ngài khởi sự khi ngài gặp một em mồ côi và giúp em chuẩn bị Rước Lễ lần đầu. Sau đó ngài quy tụ các người trẻ lại và chỉ dạy họ về giáo lý.

Sau thời gian làm tuyên uý cho một trại tế bần của các thiếu nữ, Cha Gioan mở nhà trường Thánh Phanxicô "de Sales" cho các em trai. Một vài người bảo trợ giầu có và quyền thế đã giúp đỡ tài chánh, nên ngài có thể mở hai trường dạy nghề cho các em trai, trường dạy đóng giầy và dạy may quần áo.

Vào năm 1856, số các em theo học tại hai trường đã lên đến 150 em, và có thêm một máy in để xuất bản các tài liệu giáo lý. Sự quan tâm của ngài đến việc giáo dục và xuất bản khiến ngài xứng đáng là quan thầy của các người tập sự trẻ tuổi và các nhà xuất bản Công Giáo.

Tiếng tăm của Cha Gioan ngày càng lan rộng và, vào năm 1850, ngài phải tự huấn luyện các người trẻ muốn theo đuổi con đường của ngài vì lúc ấy thật khó để duy trì ơn thiên triệu. Năm 1854, một cách bán chính thức, Cha Gioan và những người theo ngài đồng ý đứng dưới tên tổ chức Thánh Phanxicô "de Sales".

Với sự hỗ trợ của Ðức Giáo Hoàng Piô IX, Cha Gioan quy tụ 17 người và thành lập dòng Salesian vào năm 1859. Hoạt động của dòng nhắm đến việc giáo dục và công cuộc truyền giáo. Sau này, ngài tổ chức dòng Salesian nữ để giúp đỡ các thiếu nữ.

Ngài từ trần năm 1888 lúc bảy mươi hai tuổi.

Lời Bàn:

Thánh Gioan Bosco giáo dục toàn thể con người -- thể xác và linh hồn. Ngài tin rằng tình yêu Ðức Kitô và sự tin tưởng của chúng ta vào tình yêu ấy phải thấm nhập vào tất cả sinh hoạt của chúng ta -- học hành, chơi đùa, làm việc. Ðối với Thánh Gioan Bosco, là một Kitô Hữu có nghĩa phải luôn luôn nỗ lực, không chỉ một tuần một lần, xem lễ ngày Chúa Nhật là đủ. Chính khi tìm kiếm Thiên Chúa trong sinh hoạt hàng ngày, hãy để tình yêu ấy hướng dẫn chúng ta. Tuy nhiên, Thánh Gioan nhận ra được tầm quan trọng của sự huấn nghệ và giá trị con người cũng như sự tự trọng do bởi tài nghệ và khả năng làm việc, do đó ngài cũng huấn luyện các người trẻ trong các ngành nghề.

Lời Trích:

"Mọi sự giáo dục đều dạy một triết lý sống; nếu không bởi lời nói thì bởi sự đề nghị, sự gợi ý, và bởi môi trường. Mỗi một phần của giáo dục đều có liên hệ với nhau. Nếu tất cả sự tổng hợp ấy không đem lại một cái nhìn tổng quát về đời sống, thì đó không phải là giáo dục" (G.K. Chesterton, The Common Man).

(HT 21-1-2024)

TÔNG THƯ "MANE NOBISCUM"

CỦA ĐỨC CỐ GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ II (tt)

Từ ngữ liên đới:

Từ ngữ liên đới không có trong các sách tin mừng, nhưng xuất hiện trong các phong trào xã hội, nối dài từ ngữ bác ái của kitô giáo, mà nội dung được coi như một giải đáp mới, hợp lý và hữu hiệu cho các vấn đề xã hội. Ngày nay mọi người đang chạy theo kinh tế thị trường, và cố gắng sữa chữa những thiếu sót của chủ nghĩa tự do kinh tế bằng một số tư tưởng xã hội kitô giáo. Từ ngữ liên đới do đó trở thành phổ biến, không những trong những môi trường thế tục, mà cả trong những môi trường đạo đức tôn giáo.

Sự khôn ngoan đòi hỏi chúng ta thận trọng, vì động cơ mạnh nhất nơi nhiều người, cá nhân cũng như tổ chức xã hội, vẫn là khuynh hướng nghiêng về lợi nhuận, về thế lực của đồng tiền. Người công giáo nên noi gương Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II công nhận những sai lầm của các kitô hữu trong lịch sử. Nhưng công bằng mà nói, cũng phải đề cập tới sự hy sinh và tinh thần phục vụ của nhiều  kitô hữu đã làm xoa dịu bớt những đau khổ của loài người.

Trong những thập niên vừa qua, nhờ những giáo huấn luân lý của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II, từ ngữ liên đới đã được kitô giáo hoá dần dần và được biến đổi sâu sắc, có thể được thêm vào hai từ quan trọng của kitô giáo là tạ ơn và hiệp thông. Trong chiều hướng này, liên đới có nghĩa: những người này chịu trách nhiệm về những người kia, những ai khoẻ mạnh chịu trách nhiệm về những người đau yếu, những ai giàu có chịu trách nhiệm về những người nghèo khổ, những vùng phát triển chịu trách nhiệm về những vùng chậm phát triển.

Ngày hôm nay tiến trình toàn cầu hoá là một xu thế không thể đảo ngược. Nhưng nó có thể thực hiện theo hai chiều hướng: một là hoàn toàn vì lợi nhuận, hai là thật sự vì con người và cho con người. Sự toàn cầu hoá theo chiều hướng tốt đẹp là cơ hội cho mọi người trả lẽ về những người khác, là nơi mà mỗi người mang gánh nặng của người khác. Chỉ có thể làm được điều đó, nếu chúng ta chú trọng đến những giá trị tôn giáo và đạo đức. Những giá trị này phải có chỗ đứng trong những quyết định về kinh tế. Nếu toàn cầu hoá kỷ thuật và kinh tế mà không kèm theo sự khai mở mới về tinh thần  và ý thức về Thiên Chúa là nguồn gốc của mọi trách nhiệm, thì sẽ đưa đến đổ vỡ.

Mục đích của kitô giáo nhằm hợp nhất nhân loại, nhờ một Chúa duy nhất, một Bánh duy nhất làm cho chúng ta trở nên một thân thể. Trong khi sự hợp nhất bên ngoài của nhân loại đã là một thực tế không chối cải được, người kitô hữu không thể từ chối trách nhiệm góp phần cho thế giới xoay chiều theo hướng tốt.

Bí tích Thánh Thể là nguồn gốc và là dự phóng cho sứ vụ của người kitô hữu. Việc gặp gỡ Chúa Kitô trong bí tích Thánh thể thúc bách các kitô hữu dấn thân loan báo Tin mừng Cứu độ: “Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết” (1 Cr 11,26). (xem Mane nobiscum số 24-25)

Đời sống thánh thể là một cách thức hiện hữu được chuyển từ Chúa Kitô sang cho người kitô hữu, và nhờ chứng tá của họ, được lan toả trong văn hoá xã hội. Để có thể thực hiện điều đó, người tín hữu phải dần dần hấp thụ những giá trị mà bí tích Thánh thể diễn tả, những thái độ mà Thánh thể khơi gợi, những quyết tâm mà Thánh thể làm nảy sinh. Ba từ ngữ quan trọng trong dự phóng Thánh thể cần chuyển từ Chúa Giêsu sang cho người kitô hữu là xin vâng, cảm ơn và amen. Đưa dự phóng Thánh thể vào cuộc sống thường ngày là làm chứng rằng thực tại con người sẽ vô nghĩa nếu không quy chiếu về Đấng Tạo Hoá. (x.ib. số 25-26)

Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC (kỳ VI và hết)

23/1 – THÁNH MARIANNE COPE, TRINH NỮ (1838-1918)

Bệnh phong cùi làm dân Hawaii hoang mang hồi thế kỷ 19, nhưng chứng bệnh này vẫn nảy sinh lòng đại lượng ở người phụ nữ được biết đến là Mẹ Marianne ở Molokai. Lòng can đảm của bà giúp cải thiện các nạn nhân ở Hawaii, một vùng thuộc Hoa kỳ thời bà sống, năm 1898.

Lòng đại lượng và can đảm của Mẹ Marianne được kính nhớ ngày 14-5-2005, ngày Mẹ được tuyên thánh tại Rôma. ĐHY Jose Saraiva Martins, Bộ trưởng Bộ phong thánh, nói rằng Mẹ là một phụ nữ nói với thế giới bằng “ngôn ngữ của chân lý và yêu thương.” ĐHY Martins, người chủ tế lễ tuyên thánh tại Đại Giáo đường Thánh Phêrô, đã gọi cuộc đời Mẹ là “tuyệt tác của Hồng ân Thiên Chúa.” Nói về tình thương đặc biệt của Mẹ dành cho những người phong cùi, ĐHY Martins nói: “Mẹ nhìn thấy khuôn mặt đau khổ của Chúa Giêsu nơi những người phong cùi. Như người Samaritanô nhân hậu, Marianne đã trở nên hiền mẫu của họ.”

Ngày 23-1-1838, một bé gái được sinh ra là con của Peter và Barbara Cope, người vùng Hessen-Darmstadt, Đức quốc. Bé gái này được đặt theo tên người mẹ. Hai năm sau, gia đình Cope nhập cư Hoa kỳ và định cư ở Utica, New York. Bé gái Barbara lớn lên và làm việc trong một nhà máy cho đến tháng 8-1862 thì vào Dòng nữ Phanxicô ở Syracuse, New York. Sau khi tuyên khấn vào tháng 11-1863, nữ tu Barbara được gọi là Marianne, và bắt đầu dạy học tại trường của giáo xứ Mông Triệu.

Nữ tu Marianne giữ chức vị cao ở vài nơi, hai lần là giáo tập trong hội dòng và ba lần làm trưởng Bệnh viện Thánh Giuse ở Syracuse, nơi Mẹ biết sẽ hữu ích trong thời gian ở Hawaii. Được bầu làm giám tỉnh năm 1877, Mẹ Marianne lại tái đắc cử năm 1881. Hai năm sau, chính quyền Hawaii tìm một người để điều hành Trạm Tiếp Nhận Kakaako (Kakaako Receiving Station) lo chăm sóc những người nghi bị phong cùi. Hơn 50 cộng đồng tôn giáo ở Hoa kỳ và Canada đều có yêu cầu. Khi đến dòng nữ ở Syracuse, 35 nữ tu đã tình nguyện ngay. Ngày 22-10-1883, Mẹ Marianne và 6 nữ tu đi Hawaii nhận nhiệm vụ tại Trạm Tiếp Nhận Kakaako ở ngoại ô Honolulu. Trên đảo Maui, các nữ tu mở bệnh viện và trường học cho các em gái.

Năm 1888, Mẹ Marianne và hai nữ tu đi Molokai để thành lập nhà mở cho các phụ nữ và các cô gái không có ai che chở. Chính quyền Hawaii khá lưỡng lự khi để phụ nữ đảm nhận nhiệm vụ khó khăn này. Họ không cần lo về Mẹ Marianne như vậy! Thật vậy, tại Molokai, Mẹ đã đảm trách nhà mở mà Chân phước Damien DeVeuster (+ 1889) đã thành lập cho nam giới và các em trai. Mẹ Marianne đã “đổi đời” ở Molokai bằng cách giới thiệu sự vệ sinh, niềm hãnh diện và sự vui vẻ cho kiều dân. Những chiếc khăn quàng màu sáng và những chiếc áo đầm xinh xắn dành cho phụ nữ là một phần kế hoạch của Mẹ.

Chính quyền Hawaii đã tặng Huân chương Hoàng gia (Royal Order) của Kapiolani cho Mẹ, và thi sĩ Robert Louis Stevenson đã nhớ đến Mẹ trong một bài thơ. Mẹ Marianne trung thành tiếp tục trách nhiệm. Nhiều cô gái Hawaii có ơn gọi tu trì và làm việc ở Molokai. Mẹ Marianne qua đời ngày 9-8-1918.

24/1 – THÁNH PHANXICÔ SALÊ, GIÁM MỤC TIẾN SĨ (1567-1622)

Người cha muốn Phanxicô làm luật sư để có thể thay thế vị trí thượng nghị sĩ tỉnh Savoy, Pháp quốc, vì thế Phanxicô được gởi tới để học luật. Sau khi nhận bằng tiến sĩ luật, ngài trở về nhà trình bày với cha mẹ về ước muốn làm linh mục. Cha ngài không đồng ý. Sau khi ngài nỗ lực và khôn ngoan thuyết phục, cha ngài đã đồng ý.

Phanxicô thụ phong linh mục và được bầu làm Tổng đại diện GP Geneva, rồi ngài chuyên đối phó với giáo phái Calvin. Phanxicô bắt đầu cảm hóa họ, đặc biệt ở quận Chablais. Bằng việc rao giảng và phân phát những tờ rơi mà ngài viết để giải thích về giáo lý Công giáo đích thực, ngài đã thành công đáng kể.

Lúc 35 tuổi, ngài dược bổ nhiệm Giám mục GP Geneva. Trong khi điều hành giáo phận, ngài tiếp tục rao giảng, giải tội và dạy giáo lý cho trẻ em. Tính cách hiền dịu của ngài là “bí quyết” để ngài chiếm được các linh hồn. Ngài thực hành châm ngôn do ngài đặt ra: “Một muỗng mật ong thu hút nhiều ruồi hơn một thùng giấm.” (A spoonful of honey attracts more flies than a barrelful of vinegar.) – Phần nào tương tự tục ngữ Việt Nam: “Mật ngọt chết ruồi.”

Ngoài hai cuốn sách nổi tiếng của ngài (The Introduction to the Devout Life và A Treatise on the Love of God – Giới thiệu Đời sống Thành kính và Luận thuyết về Tình yêu Thiên Chúa), ngài còn viết nhiều cuốn sách nhỏ (pamphlets) và nhiều lá thư. Sách ngài viết thể hiện tinh thần hiền hậu của ngài và được giới thiệu với người ngoại giáo. Ngài muốn làm cho họ hiểu rằng họ cũng được gọi để nên thánh. Ngài viết trong cuốn The Introduction to the Devout Life: “Đó là một sai lầm, hoặc là một dị giáo, khi nói lòng sùng đạo không tương thích với cuộc đời của binh sĩ, thương nhân, hoàng tử, hoặc phụ nữ có chồng,… Nhiều người đã gìn giữ sự hoàn hảo nơi sa mạc nhưng đã mất nó giữa thế gian.”

Mặc dù cuộc đời ngài tương đối ngắn ngủi và bận rộn, ngài đã dành thời gian cộng tác với Thánh Jane Frances de Chantal trong việc lập Dòng nữ Đức Mẹ Thăm Viếng (Sisters of the Visitation). Các nữ tu thực hành các nhân đức theo gương Đức Maria đi thăm thánh Êlidabét: khiêm nhường, sùng mộ và bác ái lẫn nhau. Họ bận rộn với việc thể hiện lòng nhân hậu đối với người nghèo và người bệnh. Ngày nay, một số cộng đoàn lo việc điều hành trường học, một số khác sống chiêm niệm nghiêm ngặt.

25/1 – THÁNH PHAOLÔ, TÔNG ĐỒ TRỞ LẠI

Cả cuộc đời thánh Phaolô có thể mô tả trong hai từ “kinh nghiệm” – cuộc gặp gỡ của ngài với Chúa Giêsu trên đường tới Damascus. Trong khoảnh khắc, ngài thấy rằng tất cả nhiệt huyết về cá tính mạnh mẽ của mình đều uổng phí, như sức mạnh của lực sĩ quyền anh nhún nhảy với dáng man rợ. Có lẽ ngài chưa bao giờ thấy Chúa Giêsu, người chỉ lớn hơn ngài vài tuổi, nhưng ngài đã thù ghét Chúa Giêsu một cách quá khích, khi ngài bắt đầu làm phiền Giáo hội: “...đến từng nhà, lôi cả đàn ông lẫn đàn bà đi tống ngục.” (Cv 8:3b) Ngày nay chính ngài được “xem xét,” được sở hữu, tất cả nỗ lực đến một mục đích là làm nô lệ của Đức Kitô trong sự hòa giải, là khí cụ giúp người khác nhận biết Đấng Cứu Thế.

Có một câu xác định thần học của Thánh Phaolô: “Tôi là Giêsu, người mà anh đang bắt bớ.” (Cv 9:5b) Chúa Giêsu xác nhận với mọi người một cách mầu nhiệm. Nhóm người thích Saolê đã bỏ của chạy lấy người như những tên tội phạm. Thánh Phaolô thấy Chúa Giêsu khỏa lấp những gì mình đã mù quáng theo đuổi. Từ đó, công việc duy nhất của ngài là “giúp mỗi người nên hoàn thiện trong Đức Kitô.” Thánh Phaolô xác định: “Chính vì mục đích ấy mà tôi phải vất vả chiến đấu, nhờ sức lực của Người hoạt động mạnh mẽ trong tôi.” (Cl 1:28b-29) Ngài cho biết: “Vì khi chúng tôi loan báo Tin Mừng cho anh em thì không phải chỉ có lời chúng tôi nói, mà còn có quyền năng, có Thánh Thần, và một niềm xác tín sâu xa.” (1 Tx 1:5a)

Cuộc đời Thánh Phaolô trở nên “bản tuyên ngôn” không ngừng và sống sứ điệp Thập giá: Các Kitô hữu chết cho tội và được mai táng với Đức Kitô. Họ chết cho những gì là tội và chưa được cứu độ trên thế gian. Họ là thụ tạo mới, thông phần chiến thắng của Đức Kitô và một ngày nào đó sẽ sống lại từ cõi chết như Đức Kitô. Qua Đức Kitô phục sinh, Chua Cha ban Thánh Thần trên họ, làm cho họ nên mới hoàn toàn.

Sứ điệp quan yếu của Thánh Phaolô gởi cho thế giới là: Người ta được cứu độ hoàn toàn nhờ Thiên Chúa, không nhờ bất cứ thứ gì mà người ta có thể làm. Niềm tin cứu độ là tặng phẩm của sự tín thác nơi Đức Kitô trọn vẹn, tự do, riêng tư, và yêu thương, niềm tín thác sẽ sinh hoa kết trái nhiều hơn là lề luật khả dĩ dự tính.

(HT 14-1-2024)

TÔNG THƯ "MANE NOBISCUM"

CỦA ĐỨC CỐ GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ II (tt)

Từ ngữ Hiệp Thông:

Sự Hiệp thông với Chúa, chỉ có thể hiểu và sống trọn vẹn trong lòng Giáo hội. Chúng ta nên một với Chúa và nên một với nhau trong Chúa. Hiệp thông Thánh thể làm nên Hiệp thông Giáo hội; Hiệp thông Giáo hội cần thiết cho Hiệp thông Thánh thể. Đức thánh cha lập lại nhiều lần tư tưởng này trong thông điệp Giáo hội sống nhờ Thánh Thể cũng như trong tông thư Mane nobiscum. Trong mầu nhiệm Thánh thể, Chúa Giêsu kiến tạo sự Hiệp thông Giáo hội theo mẫu mực Hiệp thông Ba Ngôi: “để tất cả nên một, như Cha ở trong con và con ở trong Cha để họ cũng ở trong chúng ta. Như vậy, thế gian sẽ tin rằng Cha đã sai con” (Ga 17, 21).  (x. Mane nobiscum số 20)

Thượng Hội Đồng giám mục thế giới năm 1980, kỷ niệm 25 năm bế mạc Công Đồng Vatican II, đã coi ý tưởng Hiệp Thông là tư tưởng nồng cốt của Giáo Hội học Công Đồng. Từ ngữ Hiệp Thông hướng chúng ta đến Thánh thể là trọng tâm của Giáo Hội, và nhìn nơi sự tự hiến của Chúa Giêsu nền tảng cho sự gặp gỡ giữa Thiên Chúa và loài người. “Khi ta nâng chén chúc tụng mà cảm tạ Thiên Chúa, há chẳng phải là dự phần vào Máu Đức Ki-tô ư? Và khi ta cùng bẻ Bánh Thánh, đó chẳng phải là dự phần vào Thân Thể Người sao? Bởi vì chỉ có một tấm Bánh, và tất cả chúng ta chia sẻ cùng một Bánh ấy, nên tuy nhiều người, chúng ta cũng chỉ là một thân thể.” (1 Coritnô 10, 16 – 17).

Từ ngữ hiệp thông cắm rễ sâu trong bí tích Thánh Thể, đầu tiên có nghĩa là thông phần Mình và Máu Thánh Chúa. Theo quan niệm do thái, máu chỉ sự sống, nên khi chúng ta hiệp thông với Máu Thánh Chúa, có sự thấm nhập hổ tương giữa sự sống của Chúa và sự sống của chúng ta. Trong mầu nhiệm Thánh Thể, máu còn chỉ sự tự hiến của Chúa Giêsu, cuộc sống tự trao ban vì chúng ta và cho chúng ta. Thông phần với máu của Chúa là được hội nhập vào năng động đời sống của Chúa, của máu Chúa đổ ra, làm cho cuộc sống của chúng ta trở thành cuộc sống tự hiến, sống cho và sống vì tha nhân, giống như hình ảnh trái tim Chúa.

Bánh chỉ sự thông phần thân thể của Chúa Kitô, mà Phaolô so sánh với sự kết hợp giữa người nam và người nữ (1 Cr 6,17). Bánh, thức ăn manna mới mà Thiên Chúa ban cho chúng ta, là Chúa Kitô duy nhất được ban cho mọi người, Chúa Kitô mà chúng ta nhận lãnh trong bí tích Thánh Thể. Bánh ấy lớn hơn chúng ta, không bị thân xác chúng ta đồng hoá, nhưng làm cho chúng ta nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô, trở thành chi thể của Người và nên một với nhau trong Người. Chúng ta ăn cùng một Chúa Kitô, được lôi kéo khỏi cá nhân đóng kín của mình và được đưa vào Đấng Lớn hơn ta. Chúng ta trở thành chi thể của nhau; hiệp thông với Chúa Kitô cũng là hiệp thông với nhau.

Một nền tu đức Hiệp Thông đương nhiên sẽ mang tính xã hội. Khi rước Chúa Kitô, chúng ta hướng cái nhìn về Người, để cho Người biến đổi ta. Nhờ sự kết hợp với Chúa Kitô, ta học cởi mở với mọi người, cởi mở với thế giới. Sự cởi mở ấy không chấm dứt ở nhà thờ, nhưng tiếp tục trong cuộc sống. Sự hiệp thông của cá nhân với Chúa và sự sống hiệp thông của Giáo hội gắn chặt với nhau. Giáo hội không là kết quả của một liên minh các cộng đồng. Nhưng Giáo Hội sinh ra từ Đấng Chúa Duy Nhất, và từ Người, làm thành một Giáo hội Duy Nhất, một Thân Thể Duy Nhất từ một bánh duy nhất.

Đoạn kinh thánh thứ hai cần lưu ý khi đề cập đến hiệp thông là thư thứ nhất của thánh Gioan (1 Ga 1,3-7): “Điều chúng tôi đã thấy và đã nghe, chúng tôi loan báo cho cả anh em nữa, để chính anh em cũng được hiệp thông với chúng tôi, mà chúng tôi thì hiệp thông với Chúa Cha và với Đức Giê-su Ki-tô, Con của Người. Những điều này, chúng tôi viết ra để niềm vui của chúng ta được nên trọn vẹn. Đây là lời loan báo của Đức Giê-su Ki-tô mà chúng tôi đã nghe, và nay chúng tôi loan báo cho anh em: Thiên Chúa là ánh sáng; nơi Người, không có một chút bóng tối nào. Nếu chúng ta nói là chúng ta hiệp thông với Người mà lại đi trong bóng tối, thì chúng ta nói dối và không hành động theo sự thật. Nhưng nếu chúng ta đi trong ánh sáng cũng như Thiên Chúa hằng ngự trong ánh sáng, thì chúng ta được hiệp thông với nhau, và máu Đức Giê-su, Con của Người, thanh tẩy chúng ta sạch hết mọi tội lỗi.”

Thánh Gioan nói đến ơn được gặp gỡ Ngôi Lời Nhập Thể, mà ngài đã thấy tận mắt, và tay ngài đã đụng chạm đến. Sự gặp gỡ đó đã cho ngài được hiệp thông với Chúa Cha và Con Thiên Chúa là Đức Giêsu Kitô. Sự hiệp thông với Thiên Chúa hằng sống ban cho con người ánh sáng, để nhận ra chân lý và tình yêu. Hiệp thông với Lời Sự Sống làm nên một đời sống tốt, làm cho cuộc sống trở thành tình yêu và sự hiệp thông với nhau. Ở đây Gioan và Phaolô gặp nhau: hiệp thông với Chúa Giêsu trở thành hiệp thông với Thiên Chúa, Đấng là ánh sáng và tình yêu, và hiệp thông với nhau trong tình yêu và chân lý.

Hình ảnh lý tưởng của Hiệp thông Giáo hội trong sách Công vụ các tông đồ là Cộng Đồng Giáo hội sơ khai họp lại chung quanh các Tông đồ, được quy tụ bởi Lời Chúa, sẵn sàng chia sẻ những của ăn tinh thần và của cải vật chất (Cv 2, 42- 47): “Các tín hữu chuyên cần nghe các Tông Đồ giảng dạy, luôn luôn hiệp thông với nhau, siêng năng tham dự lễ bẻ bánh, và cầu nguyện không ngừng”.

Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC (kỳ V)

17/01/2024 - Thánh Antôn ở Ai Cập (251 - 356)

Cuộc đời Thánh Antôn nhắc nhở chúng ta nhiều điểm về cuộc đời Thánh Phanxicô Assisi. Khi 20 tuổi, người thật cảm kích trước câu Phúc Âm, “Hãy đi và bán những gì anh có, và phân phát cho người nghèo” (Máccô 10:21b), và Thánh Antôn đã thực sự thi hành đúng như vậy với gia tài kếch sù của người. Thánh Antôn khác với Thánh Phanxicô ở cuộc đời ẩn dật. Người nhìn thấy thế gian đầy những cạm bẫy và đã sống nhân chứng cho Giáo Hội cũng như thế gian qua cuộc đời khổ hạnh nơi ẩn dật, đầy hy sinh hãm mình và cầu nguyện. Nhưng không vị thánh nào thực sự xa lánh xã hội, và Thánh Antôn đã thu hút người ta đến với người để được hướng dẫn và chữa lành tâm linh.

Lúc 54 tuổi, theo lời thỉnh cầu của nhiều người, người đã sáng lập một loại đan viện với các phòng ở rải rác cách nhau. Lúc 60 tuổi, người hy vọng sẽ là vị tử đạo trong thời tái bách hại của Rôma năm 311, và người đã không sợ nguy hiểm khi hỗ trợ tinh thần và giảng dạy đạo lý cho những người trong tù. Năm 88 tuổi, người chống với bè rối Arian (từ chối thiên tính của Ðức Kitô), vết thương to lớn ấy đã khiến Giáo Hội phải mất nhiều thế kỷ mới phục hồi được.

Ảnh Thánh Antôn thường được vẽ với thập giá hình chữ T, một cuốn sách và một con heo. Thập giá và con heo tượng trưng cho cuộc chiến dũng cảm của người chống với ma quỷ -- thập giá luôn luôn là phương tiện quyền lực giúp người chế ngự ma quỷ, được tượng trưng là con heo. Cuốn sách nói lên sở thích của người là “học hỏi từ thiên nhiên” thay vì sách vở in ấn.

Thánh Antôn chết trong cô độc khi người 105 tuổi.

20/1 – THÁNH FABIANÔ, GIÁO HOÀNG TỬ ĐẠO (+ khoảng 250)

K hi Thánh GH Anthêrô qua đời năm 236, một Công đồng được triệu tập về Rôma để bầu người kế vị. Fabianô là thường dân Rôma, từ vùng quê nhập cư thành phố với tư cách là giáo sĩ, và người ta đang chuẩn bị bầu Giáo hoàng mới. Và tân giáo hoàng chính là Fabianô, người Ý.

Theo Eusebius, sử gia của Giáo hội, một chim bồ câu bay vào và đậu trên đầu Fabianô. Dấu hiệu này khiến mọi người đồng tâm nhất trí bầu ngài. Ngài là người lãnh đạo xuất sắc, tổ chức cấu trúc giáo xứ như vẫn được áp dụng ngày nay. Ngài phát triển thói quen và các nghi lễ tôn vinh các tvị tử đạo trong các hầm mộ, và bổ nhiệm 14 học giả thu thập chứng cớ đời sống của các vị tử đạo để họ không bị quên lãng.

Ngài cai quản Giáo hội 14 năm và chịu tử đạo khoảng năm 250 trong thời Decius bách hại. Ngài bị họ hành quyết rất dã man. Thánh Cyprianô viết cho người kế vị rằng ĐGH Fabianô là người “độc nhất vô nhị” được vinh dự chết tương xứng với sự thánh thiện và sự thuần khiết của cuộc đời ngài. Tại hầm mộ Thánh Callistô, tảng đá trên mộ Thánh Fabianô bị bể làm tư, nhưng vẫn có thể nhìn thấy dòng chữ Hy Lạp ghi: “Fabianô, Giáo hoàng Tử đạo.”

20/1 – THÁNH SEBASTIANÔ, TỬ ĐẠO (257?-288?)

Lịch sử không có gì chắc chắn về Thánh Sebastianô, chỉ biết ngài là vị tử đạo Rôma, được tôn kính ở Milan ngay từ thời Thánh Ambrôsiô và được an táng ở Appian Way, có thể ở gần Đền thờ Thánh Sebastianô ngày nay. Lòng sùng kính ngài lan tỏa nhanh, và ngài được nhắc đến trong tiểu sử các vị tử đạo từ năm 350.

Truyền thuyết về Thánh Sebastianô quan trọng về nghệ thuật và có cách mô tả bằng hình tượng. Các học giả ngày nay đồng ý rằng có chuyện kể Thánh Sebastianô gia nhập quân đội Rôma, vì chỉ như vậy ngài mới có thể giúp đỡ các vị tử đạo mà không tạo sự nghi ngờ.

Cuối cùng ngài bị phát hiện, bị bắt trước mặt Hoàng đế Diocletian và bị giao cho đội bắn cung Mauritanian. Thi thể ngài đầy mũi tên găm vào và bị bỏ mặc. Những người đến lấy xác đem chôn thì thấy ngài còn sống. Rồi ngài bình phục nhưng không chịu trốn đi. Một hôm, ngài đứng gần chỗ Hoàng đế đi ngang qua, ngài đến gần Hoàng đế và tố cáo Hoàng đế đối xử độc ác với các Kitô hữu. Lần này ngài bị bắt và bị kết án tử hình. Thánh Sebastianô bị đánh đập cho đến chết.

(HT 7-1-2024)

TÔNG THƯ "MANE NOBISCUM"

CỦA ĐỨC CỐ GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ II (tiếp theo)

Cử hành, tôn thờ, chiêm ngắm

Có một điều bị quên lãng khá nhiều trong những thập niên vừa qua mà Đức thánh cha Gioan Phaolô II nhắc đi nhắc lại trong thông điệp Giáo Hội sống nhờ Thánh Thể, và trong tông thư Mane nobiscum, đó là việc tôn thờ Chúa Kitô ngoài giờ thánh lễ.

Thánh Thể là mầu nhiệm cực trọng! Mầu nhiệm này trước hết phải được cử hành một cách tốt đẹp. Thánh lễ phải là trọng tâm của đời sống kitô hữu (xem Mane nobiscum số 17). Vì lẽ đó mà Đức thánh cha mời gọi các chủ chăn hãy lưu tâm tới huấn giáo dẫn vào mầu nhiệm (mystagogie), điều mà các thánh giáo phụ rất ưa thích. Giúp cho giáo dân hiểu được ý nghĩa của các dấu chỉ và lời đọc, và từ các dấu chỉ có thể đi vào mầu nhiệm, làm cho cuộc sống bám rễ sâu trong mầu nhiệm. Đức thánh cha yêu cầu học hỏi quy chế tổng quát của sách lễ Roma, để việc cử hành được nghiêm túc và sốt sắng. (x.số 17)

Nhưng có người nhấn mạnh vai trò của Thánh Lễ một cách lệch lạc, loại trừ mọi hình thức tôn thờ và sùng kính khác. Tại một số nhà thờ bên Tây Phương ngày nay, chỗ để Mình Thánh dành cho việc thờ phượng bị giảm thiểu tối đa, rất khó nhìn thấy, làm cho không còn bầu khí linh thiêng nữa. Thánh Lễ kéo dài nửa tiếng đồng hồ hay hơn một chút, không còn tạo được bầu khí của một cảnh vực thần linh cần thiết cho những người muốn tôn thờ Chúa cách xứng đáng. Thời gian và không gian bị giảm thiểu, Thánh Lễ trong thực tế đã trở thành một hòn đảo nhỏ trong thời gian cả một ngày, một tuần, thời gian bận rộn với công việc và nhiều thứ khác. Muốn nhìn vấn đề cách thật đúng đắn, đừng xem việc thờ phượng Thánh Thể ngoài giờ lễ cạnh tranh với Thánh Lễ, làm cho Thánh Lễ không còn vai trò trung tâm nữa. Trái lại hãy xem đó như điều kiện, như môi sinh cần thiết. Việc cử hành Thánh Lễ chỉ có thể sốt sắng và mang lại nhiều hoa trái trong một không gian thánh thiện.

Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã đưa ra một vài suy nghĩ vừa sâu sắc, vừa thực tế, giúp  chúng ta khám phá lại tương quan giữa thờ phượng ngoài thánh lễ và chính Thánh Lễ. Nhờ việc thờ phượng ngoài giờ lễ, chúng ta thấy rõ thêm tương quan giữa chức tư tế thừa tác và chức tư tế cộng đồng được thể hiện trong Thánh Lễ. Hai chức tư tế ấy thấm nhập vào nhau. Tất cả chúng ta, linh mục cũng như tín hữu đều là những người lãnh nhận. Đối diện với Thánh Thể, chỉ có một thái độ đúng, đó là thờ phượng.

Đón Chúa, gặp gỡ Chúa, thờ phượng Chúa là những tâm tình gắn chặt với nhau. Chúng ta tin Chúa, yêu Chúa, ngưỡng mộ Chúa, tôn thờ Chúa. Yêu mến và tôn thờ đi đôi với nhau. Ý thức và tâm tình tôn giáo sâu xa không thể thiếu một trong hai yếu tố. Lời Chúa trong sách Khải Huyền nhắc lại ý nghĩa sâu xa của lòng yêu mến Thánh Thể: “Này đây Ta đứng trước cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cửa, thì Ta sẽ vào nhà người ấy, sẽ dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ dùng bữa với Ta” (Kh 3:20-20).

Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II dạy chúng ta không được bỏ việc tôn thờ Chúa Kitô Thánh Thể. Không nên quá tiết kiệm thời gian gặp gỡ thờ phượng Chúa. Sự mật thiết với Chúa Kitô Thánh Thể là cốt lõi của việc sùng kính bí tích Thánh Thể. Thờ phượng Chúa trong bí tích Thánh Thể là trường đào tạo lương tâm kitô hữu. Chiêm ngắm gương mặt của Chúa Kitô chịu khổ nạn, không còn hình tượng người nữa, ta sẽ nhận ra sự tàn bạo của loài người trong đó có chúng ta. Ta được mời gọi thanh tẩy lương tâm trước khi cải cách xã hội. Chiêm ngắm Chúa Phục Sinh, lòng ta tràn ngập hân hoan, ta sẽ được đầy sinh lực mới.

Thờ phượng Chúa Kitô Thánh Thể còn là một trường học yêu mến tha nhân. Trong bí tích Thánh Thể, chúng ta không dừng lại việc thờ phượng Thiên Chúa: đời sống phượng tự bí tích không chỉ là tôn thờ Thiên Chúa siêu việt, mà là tôn thờ một Thiên Chúa gần gũi, một Thiên Chúa hạ mình, một Thiên Chúa giàu lòng thương xót, một Thiên Chúa cứu độ biến đổi thế giới trong trái tim của con người. Trong sự thờ phượng đó chúng ta cảm nghiệm được hy tế của Chúa Giêsu Kitô, gặp được tình Yêu của Chúa. Chúng ta sẽ thông phần tình yêu của Chúa, chúng ta cùng yêu với Chúa. Không những chúng ta biết yêu thương, mà chúng ta thực sự bắt đầu yêu thương.

Điều tối quan trọng khác mà chúng ta khám phá nhờ việc thờ phượng là sự thiêng thánh của bí tích Thánh Thể. Khuynh hướng tục hoá mọi sự trong thế giới hôm nay làm cho chúng ta dễ dàng đánh mất cảm thức về sự thiêng thánh. Chúng ta chiêm ngắm và thờ phượng Chúa Kitô trước hết trong thánh lễ. Việc chiêm ngắm và thờ phượng Chúa ngoài Thánh lễ có mục đích kéo dài sự gặp gỡ, sự kết hợp giữa chúng ta với Chúa, giúp chúng ta đào sâu đời sống chiêm niệm cá nhân và cộng đồng. Chúng ta có thể dùng những bản kinh đậm chất kinh thánh, những kinh nghiệm thiêng liêng của các nhà thần bí và dùng cả tràng hạt mân côi, để cùng với Đức Mẹ chiêm ngắm Chúa. (x.số 18)

Thánh lễ vẫn là trọng tâm và điểm quy chiếu cho sự thờ phượng của chúng ta, vì trọng tâm của bí tích Thánh thể là mầu nhiệm Vượt Qua mà chúng ta cử hành trong Thánh lễ, và được mời gọi thông phần, cùng chết với Chúa để cùng sống lại với Người. 

Hiệp thông và Liên đới:

Hãy ở lại trong Thầy, như Thầy ở lại trong anh em (Ga 15, 4).

Đức thánh cha trích Gioan 15,4 là lời mời gọi của Chúa, đối chiếu với Luca 24,29 là lời nài xin của hai môn đệ Emmau, để làm nổi bật tình thương của Chúa. Nơi bí tích Thánh Thể, hồng ân của Chúa còn lớn hơn ước muốn của chúng ta gấp bội. Chúa không những ở lại với chúng ta, mà còn ở trong chúng ta. Rước Chúa là hiệp thông mật thiết với Chúa, là ở lại trong Chúa như Chúa ở lại trong chúng ta. Hạnh phúc của Nước Trời đã bắt đầu từ đây. (xem Mane nobiscum số 19)

Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC (kỳ IV)

13 Tháng Giêng - Thánh Hilary ở Poitiers (315 - 368)

Vị trung kiên bảo vệ thiên tính của Ðức Kitô này là một người hiền lành và can đảm, tận tụy sáng tác một số văn bản tuyệt vời về Ba Ngôi Thiên Chúa, và cũng giống như Thầy Kitô, ngài được coi là "người xáo trộn sự bình an." Trong giai đoạn cực kỳ khủng hoảng của Giáo Hội, sự thánh thiện của ngài nổi bật cả trong lãnh vực uyên bác và tranh luận.

Sinh trưởng trong một gia đình ngoại giáo, ngài trở lại Kitô Giáo khi tìm thấy Thiên Chúa qua Kinh Thánh. Sau khi lập gia đình và có được một người con gái là Apra, ngài được chọn làm Giám Mục của Poitiers nước Pháp trái với ý muốn của ngài. Không bao lâu ngài phải chiến đấu với một tai họa của thế kỷ thứ tư, là bè rối Arian, những người khước từ thiên tính của Ðức Kitô.

   Tà thuyết này lan tràn nhanh chóng. Khi hoàng đế Constantius ra lệnh cho mọi giám mục Tây Phương phải ký vào bản kết án Ðức Athanasius, vị bảo vệ đức tin của Giáo Hội Ðông Phương, Ðức Hilary từ chối và bị trục xuất khỏi nước Pháp đến vùng Phrygia hẻo lánh (khi bị lưu đầy là khi ngài được mệnh danh là "Athanasius của Tây Phương"). Vị bảo vệ chính giáo một cách kiên cường này lại là người rất nhân từ khi hòa giải các giám mục của nước Pháp, là những người vì sợ mang tiếng là ngu dốt nên đã chấp nhận bản kinh tin kính của Arian. Và trong khi ngài viết bản cáo trạng sắc bén lên án hoàng đế về tội bao che tà thuyết, thì ngài lại ôn tồn giải thích rằng, đôi khi sự khác biêät giữa các học thuyết chính giáo và lạc giáo chỉ là nghĩa chữ hơn là tư tưởng. Do đó, ngài khuyên các giám mục Tây Phương đừng vội kết án. Chính vì vậy, ngài lại có thêm những kẻ thù mới.

   Trong thời gian lưu đầy và viết lách, ngài được mời tham dự một công đồng do hoàng đế triệu tập để chống với Công Ðồng Nicea. Như chúng ta có thể tiên đoán, Ðức Hilary đã đứng lên bảo vệ Giáo Hội, và khi ngài thách thức tranh luận một cách công khai với vị giám mục đã đầy ải ngài, những người theo Arian, vì sợ buổi tranh luận ấy và những hậu quả của nó, đã xin hoàng đế tống cổ "người xáo trộn sự bình an" này về nhà. Nhưng thay vì về thẳng Poitiers, ngài đã sang Hy Lạp và Ý, rao giảng chống lại tà thuyết Arian.

   Có lẽ một số người hiện nay nghĩ rằng tất cả những khó khăn ấy chỉ trên phương diện ngôn từ. Nhưng Thánh Hilary không chỉ tham dự cuộc chiến ngôn ngữ, mà còn chiến đấu cho sự sống vĩnh cửu của các linh hồn đã nghe theo tà thuyết Arian và không còn tin vào Con Thiên Chúa, là nguồn hy vọng cứu độ của họ.

Cái chết của hoàng đế Constantius năm 361 cũng chấm dứt việc bách hại Kitô Giáo chính thống. Ðức Hilary từ trần năm 367 hoặc 368, và được tuyên xưng là tiến sĩ Hội Thánh vào năm 1851.
Lời Bàn: Ðức Kitô đã nói Ngài đến thế gian không để đem lại sự bình an nhưng đem lại gươm giáo (x. Mátthêu 10:34). Nếu chúng ta nghĩ rằng sự thánh thiện chói lòa không đem lại nhiều khó khăn thì điều ấy không được thấy trong Phúc Âm. Ngay cả giây phút cuối cùng, Ðức Kitô cũng không thoát, mặc dù từ đó trở đi Ngài đã sống hạnh phúc -- sau một cuộc đời đầy tranh đấu, khó khăn, đau khổ và thất vọng. Ðức Hilary, như mọi vị thánh khác, cũng không khác gì hơn.

(HT 31-12-2023)

TÔNG THƯ "MANE NOBISCUM"

CỦA ĐỨC CỐ GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ II (tiếp theo)

Bí tích Thánh Thể là một bàn tiệc, vì Chúa Giêsu đã lập bí tích Thánh Thể trong bối cảnh một bữa ăn.  Người còn mời gọi các môn đệ hãy ăn và uống. Nhưng bàn tiệc ấy là bàn tiệc hy tế, bàn tiệc Giao Uớc, nơi chúng ta được ăn Mình và uống Máu Thánh Người. Mục tiêu của hành vi ăn và uống là để thông phần Sự Sống của Chúa; và đó là ơn cứu độ. Mình Thánh Chúa là Bánh Hằng Sống; Máu Thánh Chúa là Chén Cứu Độ.

Nơi bí tích Thánh Thể, Chúa Kitô làm cho hiến tế duy nhất chỉ một lần cho mãi mãi trên đồi Gôngôtha trở thành hiện thực cho chúng ta. Tuy hiện diện trong Thánh Thể như là Đấng Phục Sinh, Người vẫn mang những dấu tích của cuộc khổ nạn. (x. Mane nobiscum, số 15). Do vậy mỗi thánh lễ cũng là một tưởng niệm cuộc khổ nạn và sự Phục Sinh của Chúa; đồng thời quy hướng chúng ta tới Ngày Quang Lâm của Chúa.

Không những Chúa đã chết vì tội lỗi chúng ta, Chúa Sống lại cũng vì chúng ta và cho chúng ta. Chúa Phục Sinh ở cùng chúng ta mọi ngày cho đến tận thế (Mt 28, 20). Chúa chết là Chúa ra đi, Chúa Phục Sinh là Chúa đến, như Chúa đã nói với các môn đệ: “Thầy ra đi và đến cùng anh em” ( Ga 14, 28 ). Tử nạn và Phục Sinh là hai mặt gắn chặt với nhau của cùng một mầu nhiệm mà chúng ta cử hành trong Thánh Lễ, như lời tung hô sau phần Truyền Phép: “Lạy Chúa, chúng con loan truyền việc Chúa chịu chết và tuyên xưng việc Chúa sống lại cho tới khi Chúa lại đến.”      

Hai bàn tiệc: Lời Chúa và Thánh Thể

So với thông điệp Giáo hội sống nhờ Thánh Thể không dành chỗ đặc biệt cho Lời Chúa, tông thư “Xin Thầy ở lại với chúng con” bù lắp vào chỗ trống này cách rất dồi dào. Việc lựa chọn câu truyện hai môn đệ Emmau như sợi chỉ xuyên suốt, hướng tông thư về chiều hướng đó. Trong lần gặp gỡ giữa hai môn đệ Emmau với Chúa Phục Sinh, có hai lúc đặc biệt ý nghĩa. Thời điểm thứ nhất là lúc Chúa Giêsu đồng hành với hai môn đệ, nói với họ về Kinh thánh, giải thích cho họ một số nội dung chứa đựng trong đó, cho họ thấy rằng Kinh thánh quy chiếu về Ngài. Thời điểm thứ hai là lúc Chúa ngồi vào bàn với họ, cầm lấy Bánh, đọc lời chúc tụng, bẻ ra, trao cho họ, bấy giờ mắt họ mở ra và họ mới nhận biết Chúa.

Bí tích Thánh Thể là mầu nhiệm Ánh Sáng, vì Phụng Vụ Lời Chúa luôn đi trước Phụng Vụ Thánh Thể, Lời Chúa gắn liền với Thánh Thể giống như hai bàn tiệc Lời Chúa và Mình Máu Thánh Chúa. Lời Chúa là Lời Sự Sống, nên cũng là lương thực, là bánh để ăn. Lời Chúa là đèn rọi bước chân ta, là ánh sáng chỉ đường cho ta. Lời Chúa hướng chúng ta đến chính Chúa là Ngôi Lời Nhập Thể hiện diện cách đặc biệt, hiện diện bản thể trong Mình và Máu Thánh Chúa. Lời Chúa giúp ta nhận ra Chúa như hai môn đệ Emmau. Lời Chúa làm cho ta hiểu biết Chúa, đón nhận Tình Yêu tự hiến của Chúa trong bí tích Thánh Thể.

Trước hết Chúa Giêsu đã tự hiến qua Lời của Người, Lời của Người đã là lương thực, nhưng sự tự hiến chỉ hoàn tất trong mầu nhiệm Thánh Thể. Trong mầu nhiệm Thánh Thể Chúa tự hiến trọn vẹn cho chúng ta, hiến dâng mạng sống cho Thiên Chúa, tặng ban sự sống bản thân cho chúng ta. Cái chết của Chúa là cái chết cứu độ, Chúa chết cho chúng ta được sống: Này là Mình Thầy hiến tế vì anh em.

Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II nhắc lại ý hướng của Công Đồng Vatican II, khi canh tân Phụng Vụ, muốn bàn tiệc Lời Chúa cung cấp kho tàng Lời Chúa trọn vẹn hơn cho các tin hữu (PV 9). Và chính vì thế đã cho phép đọc các bài kinh thánh bằng tiếng bản xứ. Chúa nói với chúng ta qua lời kinh thánh được đọc trong thánh lễ. Chúa đến với chúng ta qua Lời Chúa trước khi đến cách  trọn vẹn và đầy đủ trong bí tích Thánh Thể.

Bàn tiệc Lời Chúa là tất cả phần Phụng Vụ Lời Chúa, bao hàm cả bài giảng lễ của linh mục. Lời lẽ của linh mục cũng là lương thực nuôi dưỡng đức tin của giáo dân. Linh mục vừa cung cấp nội dung đức tin, vừa chia sẻ sự sống đức tin. Nội dung đức tin được cung cấp dựa vào Lời Chúa. Lời Chúa là Lời Sự Sống và là Lời Mặc Khải chờ đợi sự đáp trả. Đức tin không chỉ là một nội dung tư tưởng, mà còn là sự sống, là ân sủng do Thiên Chúa ban qua trung gian của linh mục. Linh mục truyền đạt một đức tin sống động, chứ không phải một mớ ý tưởng.

Thánh Gioan, trong diễn từ Bánh Trường Sinh, cho thấy rõ sự liên tục và gắn bó chặt chẽ giữa Lời Chúa và Mình Máu thánh Chúa, giữa tin vào Người và ăn thịt uống máu Người. Đức Giê-su bảo những người do thái: “Chính tôi là bánh trường sinh. Ai đến với tôi, không hề phải đói; ai tin vào tôi, chẳng khát bao giờ! (Ga 6, 35) …vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống.(Ga 6, 55). Nhiều người xầm xì khó chịu, nhưng Thánh Phêrô đã khẳng định lòng tin của ông và các tông đồ, cũng là niềm tin của Giáo Hội: “Thưa Thầy, bỏ Thầy thì chúng con biết đến với ai? Thầy mới có những lời đem lại sự sống đời đời.” (Ga 6, 68).

Trong bài tường thuật của Luca cũng thế, những lời giải thích Sách Thánh của Chúa Giêsu đều hướng tới cái chết và sự sống lại của Người. “Bấy giờ Người mở trí cho các ông hiểu Kinh Thánh và Người nói: “Có lời Kinh Thánh chép rằng: Đấng Ki-tô phải chịu khổ hình, rồi ngày thứ ba, từ cõi chết sống lại” (Lc 24, 45 - 46). Những lời của Chúa Giêsu Phục Sinh đi vào trái tim của hai môn đệ Emmau và làm cho lòng họ bừng cháy lên (x. Lc 24, 32), khơi dậy lòng khao khát được gần gũi Chúa, ở lại với Chúa, và họ đã nài nỉ Chúa: Xin Thầy ở lại với chúng con. Trên con đường đi Emmau, hai môn đệ đã được Lời của Chúa chuẩn bị sẵn sàng, nên vừa đến lúc đồng bàn họ tức khắc nhận ra Chúa qua cử chỉ rất đơn giản là Người bẻ bánh. Khi tâm trí đã được soi sáng và trái tim đã được sưởi ấm, thì các dấu chỉ bắt đầu lên tiếng. Qua các dấu chỉ mầu nhiệm Thánh Thể như mở ra trước mắt các tín hữu. (x. Mane nobiscum, số 13 và 14). 

Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC (kỳ III)

1 Tháng Giêng - Ðức Maria, Mẹ Thiên Chúa

Vai trò người mẹ siêu phàm của Ðức Maria đã triển khai tính cách đặc biệt của biến cố Giáng Sinh. Ðức Maria đóng một vai trò quan trọng trong sự Nhập Thể của Ngôi Hai Thiên Chúa. Ngài chấp nhận lời mời của Thiên Chúa mà đã được sứ thần đưa tin (Luca 1:26-38). Bà Êlizabét đã phải xưng tụng: "Em có phúc hơn mọi người nữ, và phúc thay người con trong lòng em. Bởi đâu tôi được người mẹ của Chúa tôi đến thăm?" (Luca 1:42- 43). Vai trò làm mẹ Thiên Chúa của Ðức Maria đã đặt ngài vào một vị trí độc đáo trong chương trình cứu chuộc của Thiên Chúa.

Tuy không nhắc đến tên Ðức Maria, Thánh Phaolô khẳng định rằng "Thiên Chúa đã sai Con Ngài, sinh bởi một phụ nữ, sinh ra dưới chế độ luật" (Galat 4:4). Thánh Phaolô còn nói thêm "Thiên Chúa đã sai thần khí Con Ngài đến trong tâm hồn chúng ta, để kêu lên 'Abba, Lạy Cha!'" giúp chúng ta nhận thức rằng Ðức Maria là mẹ của tất cả các người em Ðức Giêsu.

Một số thần học gia còn nhấn mạnh rằng vai trò làm mẹ Ðức Giêsu của Ðức Maria là một yếu tố quan trọng trong chương trình tạo dựng của Thiên Chúa. Ý tưởng "đầu tiên" của Thiên Chúa trong sự tạo dựng là Ðức Giêsu. Ðức Giêsu, Ngôi Lời nhập thể, là Ðấng có thể dâng lên Thiên Chúa tình yêu và sự thờ phượng tuyệt hảo nhất thay cho mọi tạo vật. Một khi Ðức Giêsu có trong tâm trí của Thiên Chúa "đầu tiên," thì "thứ đến" phải là Ðức Maria vì ngài đã được chọn từ thuở đời đời để làm mẹ Ðức Giêsu.

Danh hiệu "Mẹ Thiên Chúa" đã có từ thế kỷ thứ ba hay thứ tư. Từ tiếng Hy Lạp Theotokos (người mang Thiên Chúa), danh xưng ấy đã trở thành nền tảng cho giáo huấn của Giáo Hội về sự Nhập Thể. Công Ðồng Êphêsô năm 431 nhấn mạnh rằng các thánh Giáo Phụ đã có lý khi gọi đức trinh nữ rất thánh là Theotokos. Vào lúc cuối của công đồng đặc biệt này, đám đông dân chúng diễn hành trên đường phố, miệng hô lớn: "Ngợi khen đấng Theotokos!" Truyền thống ấy vẫn còn tiếp diễn cho đến ngày nay. Trong chương về vai trò của Ðức Maria trong Giáo Hội, hiến chế Tín Lý về Giáo Hội của Công Ðồng Vatican II đã gọi Ðức Maria là "Mẹ Thiên Chúa" đến 12 lần.

4/1 – THÁNH ELIZABETH ANN SETON (1774-1821)

Bà là một trong các nhân vật chính của Giáo hội Công giáo Hoa Kỳ. Bà thành lập Dòng Nữ tử Bác ái (Sisters of Charity), dòng nữ đầu tiên của Hoa Kỳ. Bà còn mở một trường Công giáo Hoa Kỳ đầu tiên và thành lập Viện Mồ côi Công giáo Hoa Kỳ đầu tiên. Đó là những việc bà làm trong cuộc đời chỉ 46 năm.

Bà sinh ngày 28-8-1774, chỉ 2 ngày trước ngày tuyên bố bản Tuyên ngôn Độc lập. Bà được giáo dục bởi người mẹ ruột và mẹ kế đều theo Giáo hội Tân giáo (Episcopalian), bà học được giá trĩ của sự cầu nguyện, Kinh Thánh và xét mình mỗi đêm. Người cha là bác sĩ Richard Bayley, ông không quan tâm việc đến nhà thờ nhưng ông sống rất nhân bản, ông dạy con gái mình sống yêu thương và phục vụ người khác.

Người mẹ qua đời sớm vào năm 1777, cái chết của em gái bà năm 1778 đã cho bà cảm giác về sự vĩnh hằng và sự tạm bợ của đời sống trần gian. Lúc 19 tuổi, Elizabeth là hoa khôi của TP New York và kết hôn với một thương gia vừa giàu có vừa điển trai là William Magee Seton. Rồi người chồng qua đời vì bệnh lao phổi. Elizabeth trở thành góa phụ khi mới 30 tuổi, nghèo kiết xác mà phải một mình nuôi 5 đứa con.

Có 3 điểm cơ bản khiến bà theo Công giáo: Tin vào sự hiện hữu thật của Thiên Chúa, sùng kính Mẹ Maria và tin rằng người Công giáo được gặp lại Đức Kitô. Nhiều người phản đối khi bà theo Công giáo hồi tháng 3-1805.

Để kiếm tiền nuôi con, bà mở trường học ở Baltimore. Từ đầu, nhóm của bà theo luật dòng tu, chính thức khai giảng năm 1809. Cả ngàn lá thư của bà cho biết việc phát triển đời sống tâm linh từ những điều tốt hàng ngày tới sự thánh thiện anh dũng. Bà chịu bệnh tật, bị hiểu lầm, mất người thân (chồng và 2 con gái), và khổ sở vì cậu con trai ngỗ nghịch. Bà qua đời ngày 4-1-1821, được an táng tại Emmitsburg, Maryland. Bà là người Mỹ đầu tiên được tuyên chân phước (năm 1963) và được tuyên thánh (năm 1975).

(HT 24-12-2023)

TÔNG THƯ "MANE NOBISCUM"

CỦA ĐỨC CỐ GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ II (tiếp theo)

Nếu tất cả các chiều kích khác của bí tích Thánh Thể đều đan kết với nhau trong mầu nhiệm của sự hiện diện, thì phải hiểu, chiêm ngắm sự hiện diện của Chúa gắn liền với các chiều kích khác nhau ấy. Sự hiện diện của Chúa là sự hiện diện hy tế và hiệp thông. Chúa tự hiến cho Chúa Cha làm của lễ và tự hiến cho chúng ta làm của ăn, để  ta được hiệp thông với Chúa và Chúa Cha. Đức thánh cha không quên yếu tố nào trong truyền thống của Giáo hội về bí tích thánh thể, nhưng tất cả những yếu tố ấy đều xoay quanh việc tưởng niệm bàn tiệc hy tế.

Lập lại tư tưởng của Phaolô VI trong thông điệp Mầu nhiệm đức tin, Đức thánh cha Gioan Phaolô II viết: sự hiện diện thực của Chúa Kitô trong bí tích Thánh Thể không loại trừ các hình thức hiện diện thực khác của Chúa, nhưng khác biệt ở chỗ là hiện diện bản thể và toàn diện (Mane nobiscum, số 16). Đức tin đòi hỏi chúng ta, khi đứng trước Thánh thể, ý thức rằng mình đang đứng trước mặt Chúa. Và chính sự hiện diện này của Chúa làm cho các khía cạnh khác như bàn tiệc hay bữa ăn, sự tưởng niệm mầu nhiệm vượt qua, chiều kích cánh chung, không chỉ là biểu tượng thuần túy.

Chúa đến, Chúa hiện diện trong dấu chỉ bí tích, nên chúng ta không thấy Người, mà thấy dấu chỉ. Chúng ta không thấy, nhưng chúng ta tin Chúa hiện diện thực, Chúa hiện diện bản thể. Chúng ta thấy Bánh, nhưng chúng ta tin là Mình Thánh Chúa, chúng ta thấy Rượu, nhưng chúng ta tin là Máu Thánh Chúa. Chúng ta ăn Bánh mà tin là Rước Chúa. Quả thật, đây là mầu nhiệm đức tin!

Chúng ta tin chúng ta đang đón Chúa, đang đối diện với Chúa, dù mắt phàm không thấy Chúa. Chúa ở trước mặt ta;  ta chiêm ngắm Chúa và sấp mình thờ lạy Chúa. Ánh Sáng của Chúa chiếu toả cho con mắt đức tin của chúng ta, do đó càng tin càng có nhiều ánh sáng. Đức tin mạnh làm cho chúng ta được chan hoà ánh sáng, ngụp lặn trong ánh sáng của Chúa, khám phá ra Chúa, nhận ra Tình Thương của Chúa, của Chúa Cha và của Chúa Thánh Thần. Chúng ta nhận ra ánh sáng của Thiên Chúa Ba Ngôi  đang tiếp đón chúng ta, khi chúng ta hiệp thông, nên một với Chúa Kitô, Con Thiên Chúa. Ánh sáng cho chúng ta nhận ra mình đang trở thành con cái của Thiên Chúa cùng với Chúa Kitô và trong Chúa Kitô. Ánh sáng cho chúng ta thấy Thiên Chúa đang nhận chúng ta làm con, làm nghĩa tử của Người. Ánh sáng Tình Yêu làm cho chúng ta có thể thốt lên Abba, Cha ơi  với Thiên Chúa.

Sự hiện diện của Chúa Giêsu nơi nhà tạm trở nên như một thứ nam châm thu hút càng ngày càng đông đảo hơn những người ngưỡng mộ Chúa, sẵn sàng kiên nhẫn chờ đợi nghe tiếng Người, và thậm chí nghe cả nhịp đập của trái tim Người (x. Mane nobiscum, số 17). Chúng ta phải vun trồng một ý thức sống động về sự hiện diện thực của Chúa Giêsu trong Thánh Lễ và nơi nhà tạm sau Thánh Lễ. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II thúc giục giáo dân, và một cách đặc biệt hơn các tu sĩ: Hãy ở lại lâu giờ phủ phục trước Chúa Giêsu đang hiện diện trong Thánh Thể, đem lòng tin và lòng mến đền bù những khoảnh khắc lơ là, những bổn phận thiếu sót và cả những sỉ nhục Chúa Giêsu phải chịu tại nhiều nơi trên thế giới. Hãy đào sâu đời sống chiêm niệm của cá nhân, cũng như cộng đoàn nhờ việc thờ phượng (x . Mane nobiscum, số 17).

Bí tích Thánh Thể là một bàn tiệc, vì Chúa Giêsu đã lập bí tích Thánh Thể trong bối cảnh một bữa ăn.  Người còn mời gọi các môn đệ hãy ăn và uống. Nhưng bàn tiệc ấy là bàn tiệc hy tế, bàn tiệc Giao Uớc, nơi chúng ta được ăn Mình và uống Máu Thánh Người. Mục tiêu của hành vi ăn và uống là để thông phần Sự Sống của Chúa; và đó là ơn cứu độ. Mình Thánh Chúa là Bánh Hằng Sống; Máu Thánh Chúa là Chén Cứu Độ.

Nơi bí tích Thánh Thể, Chúa Kitô làm cho hiến tế duy nhất chỉ một lần cho mãi mãi trên đồi Gôngôtha trở thành hiện thực cho chúng ta. Tuy hiện diện trong Thánh Thể như là Đấng Phục Sinh, Người vẫn mang những dấu tích của cuộc khổ nạn. (x. Mane nobiscum, số 15). Do vậy mỗi thánh lễ cũng là một tưởng niệm cuộc khổ nạn và sự Phục Sinh của Chúa; đồng thời quy hướng chúng ta tới Ngày Quang Lâm của Chúa.

Không những Chúa đã chết vì tội lỗi chúng ta, Chúa Sống lại cũng vì chúng ta và cho chúng ta. Chúa Phục Sinh ở cùng chúng ta mọi ngày cho đến tận thế (Mt 28, 20). Chúa chết là Chúa ra đi, Chúa Phục Sinh là Chúa đến, như Chúa đã nói với các môn đệ: “Thầy ra đi và đến cùng anh em” ( Ga 14, 28 ). Tử nạn và Phục Sinh là hai mặt gắn chặt với nhau của cùng một mầu nhiệm mà chúng ta cử hành trong Thánh Lễ, như lời tung hô sau phần Truyền Phép: “Lạy Chúa, chúng con loan truyền việc Chúa chịu chết và tuyên xưng việc Chúa sống lại cho tới khi Chúa lại đến.” 

Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC (kỳ II)

25 Tháng Mười Hai - Ngày Sinh Nhật Ðức Giêsu

Ðã đến lúc Con Thiên Chúa làm người vì yêu thương chúng ta. Mẹ Người là Ðức Maria và Thánh Giuse phải rời bỏ căn nhà yêu dấu ở Nagiarét để đến Bêlem. Lý do là vì hoàng đế Rôma muốn kiểm tra dân số. Vì Ðức Maria và Thánh Giuse thuộc về dòng họ vua Ðavít nên các ngài phải về Bêlem. Hoàng đế ra lệnh, nhưng lệnh ấy lại hoàn thành hoạch định của Thiên Chúa. Kinh Thánh nói rằng Ðấng Cứu Thế sẽ sinh ra ở Bêlem.

Ðó là một hành trình khó khăn cho Ðức Maria vì núi đồi hiểm trở. Nhưng ngài cảm thấy bình an vì biết rằng đang thi hành ý Chúa. Ngài vui mừng khi nghĩ đến người con sắp chào đời. Khi các ngài đến Bêlem, họ không tìm ra được chỗ trọ. Sau cùng, họ tìm thấy nơi trú ngụ trong một cái hang. Ở đó, trong một cái chuồng thô sơ và Con Thiên Chúa đã giáng sinh. Ðức Maria bọc Hài Nhi trong tấm vải và đặt nằm trong máng cỏ. Chúa chúng ta đã chọn sinh ra trong cảnh nghèo hèn để chúng ta đừng ao ước sự giầu sang và tiện nghi. Chính đêm Hài Nhi Giêsu giáng trần, Thiên Chúa đã sai các thiên thần loan báo tin vui. Các thiên sứ không được sai đến với vua chúa. Họ cũng không được sai đến với các học giả hay các thầy thượng tế. Họ được sai đến với các mục đồng nghèo hèn, đang chăm sóc súc vật ở mé đồi gần Bêlem. Sau khi được các thiên thần báo tin, các mục đồng đã vội vã đến thờ lạy Ðấng Cứu Tinh của nhân loại. Sau đó họ ra về trong niềm tạ ơn và chúc tụng Thiên Chúa.

Các ngôn sứ và thượng phụ của Cựu Ước được an ủi khi biết rằng sẽ có ngày Ðấng Cứu Thế đến với nhân loại. Giờ đây, Người đã sinh ra giữa chúng ta. Ðức Kitô đã đến vì tất cả mọi người chúng ta. Kinh Thánh viết: "Thiên Chúa đã quá yêu thương thế gian đến nỗi Người đã ban Con một của Người."

Giáng Sinh là thời điểm giúp chúng ta ý thức hơn bao giờ hết là Thiên Chúa yêu thương chúng ta.

26 Tháng Mười Hai - Thánh Stêphanô (c. 36?)

Những gì chúng ta biết về Thánh Stêphanô thì được viết trong sách Công Vụ Tông Ðồ 6 và 7. Ðiều đó đã đủ để biết về con người của ngài.

"Thời đó, khi số môn đệ thêm đông, thì các tín hữu Do-thái theo văn hoá Hy-lạp kêu trách những tín hữu Do-thái bản xứ, vì trong việc phân phát lương thực hằng ngày, các bà goá trong nhóm họ bị bỏ quên. Bởi thế, Nhóm Mười Hai triệu tập toàn thể các môn đệ và nói: 'Chúng tôi mà bỏ việc rao giảng Lời Thiên Chúa để lo việc ăn uống, là điều không phải. Vậy, anh em hãy tìm trong cộng đoàn bảy người được tiếng tốt, đầy thần khí và khôn ngoan, rồi chúng tôi sẽ cắt đặt họ làm công việc đó. Còn chúng tôi, chúng tôi sẽ chuyên lo cầu nguyện và phục vụ Lời Thiên Chúa.' Ðề nghị trên được mọi người tán thành. Họ chọn ông Stêphanô, một người đầy lòng tin và đầy Thánh Thần,..." (CVTÐ 6:1-5)

Sách Công Vụ kể tiếp Stêphanô là một người đầy ơn sủng và sức mạnh, đã làm nhiều việc phi thường trong dân chúng. Một vài người Do Thái thời ấy, là thành viên của hội đường nhóm nô lệ được giải phóng, tranh luận với Stêphanô nhưng không thể địch nổi sự khôn ngoan và thần khí của ngài. Họ xúi giục người khác lên án ngài là lộng ngôn, xúc phạm đến Thiên Chúa. Ngài bị bắt và bị đưa ra trước Thượng Hội Ðồng.

Trong phần trình bày, ngài nhắc lại sự dẫn dắt của Thiên Chúa trong lịch sử dân Do Thái, cũng như việc thờ tà thần và bất tuân phục Thiên Chúa của dân này. Sau đó ngài cho rằng những người bách hại ngài cũng giống như vậy. "Cha ông các ông thế nào, thì các ông cũng vậy" (CVTÐ 7:51b).

Lời ngài nói đã làm họ tức giận. "Nhưng [Stêphanô], tràn đầy Thánh Thần, đăm đăm nhìn lên trời và thấy vinh hiển của Thiên Chúa và Ðức Giêsu Kitô đứng bên hữu Thiên Chúa, và thánh nhân nói, 'Kìa, tôi nhìn thấy thiên đàng mở ra và Con Người đang đứng bên hữu Thiên Chúa.'... Họ đưa ngài ra ngoài thành và bắt đầu ném đá ngài... Trong khi họ ném đá ngài, thánh nhân kêu lớn, 'Lạy Chúa Giêsu, xin nhận lấy hồn con... Lạy Chúa, xin đừng nhớ tội của họ'" (CVTÐ 7:55-56, 58a, 59, 60b).

(HT 17-12-2023)

TÔNG THƯ "MANE NOBISCUM"

CỦA ĐỨC CỐ GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ II

Tông thư Mane nobiscum của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II nhằm mục đích cụ thể là giúp mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo hội toàn cầu sống năm Thánh Thể, do đó là một hướng dẫn rất chắc chắn, giúp chúng ta hiểu thông điệp Giáo hội sống nhờ Thánh Thể, học hỏi về mầu nhiệm Thánh Thể và đưa mầu nhiệm ấy vào cuộc sống. Tông thư cũng đã trích dẫn Công Đồng Vatican II khá nhiều, và muốn cho chúng ta thấm nhuần giáo lý của Công Đồng về Thánh Thể.

Tông thư rất súc tích và đầy chất liệu thiêng liêng. Ngay từ đầu, trong phần dẫn nhập, hình ảnh hai môn đệ Emmau nổi bật lên, rất gần gũi, làm cho chúng ta thấy như chính Chúa Giêsu Phục Sinh đang đến với chúng ta và đồng hành với chúng ta, bẻ bánh với chúng ta và cho chúng ta, mỗi khi chúng ta cùng nhau cử hành Thánh lễ trong lòng Giáo hội đang lữ thứ. Câu chuyện các môn đệ Emmau như sợi chỉ đỏ xuyên suốt từ đầu chí cuối tông thư, mặc dù trong các phần sau, Đức thánh cha có trích dẫn những câu kinh thánh khác làm tựa đề cho các phần đoạn khác nhau. Tôi có cảm cảm tưởng Đức Thánh Cha đã không ngừng chiêm ngưỡng bức hoạ tuyệt vời của hoạ sĩ Rembrandt vẽ Chúa Giêsu đang đồng bàn và bẻ bánh với hai môn đệ Emmau.

Sau phần nhập đề, tông thư xoay quanh bốn trục chính được xem như bốn phần. 1/. Phần một hướng chúng ta về Công Đồng Vatican II, vẫn là kim chỉ nam cho Giáo hội toàn cầu đang bước vào thiên niên kỷ thứ ba; Đức thánh cha cũng nhắc lại biến cố Năm Thánh 2000, mở đầu thiên niên kỷ mới, là một biến cố mang tràn đầy ân sủng cho Giáo hội và toàn thể nhân loại (số 6 đến số 10). 2/. Phần hai đề cập đến bí tích Thánh Thể, Mầu nhiệm Ánh Sáng là phần độc đáo của Đức thánh cha, người đã sáng kiến ra năm mầu nhiệm ánh sáng trong tông thư Rosarium Virginis Mariae. Trong số các mầu nhiệm ánh sáng, Thánh Thể là Đỉnh Cao, là Đèn Sáng được đặt trên cao để chiếu soi cho cả ngôi nhà của Thiên Chúa ở trần gian là Giáo hội, cho lịch sử loài người, cho cả gia đình nhân loại (số 11-18). 3/. Phần ba đề cập đến Thánh Thể và mầu nhiệm Hiệp thông: Hiệp thông Ba Ngôi, Hiệp thông Giáo hội. Nhờ Thánh Thể chúng ta nên một với Chúa và nên một với nhau trong Chúa (số 19 – 23). 4/. Phần bốn đề cập đến Thánh Thể là nguồn gốc và là dự phóng cho sứ vụ. Mỗi khi cử hành Thánh lễ, Giáo hội đều nhận lãnh sứ vụ từ Chúa Phục Sinh, và Chúa ban cho Giáo hội dự phóng yêu thương và phục vụ như Chúa, dự phóng đó chính là cách hiện hữu của Chúa Kitô phải dần dần trở thành cách hiện hữu của Giáo hội (số 24-28).

Tông thư Mane nobiscum (xin Thầy ở lại với chúng con) rất sống động và đầy chất kinh thánh, được trình bày dựa vào một số câu kinh thánh quen thuộc. Chúng ta dừng lại một số nét cơ bản của nội dung tông thư, giúp chúng ta hiểu mầu nhiệm Thánh Thể cách sâu xa hơn, thấy mầu nhiệm gần gũi với ta hơn và cử hành Thánh lễ sốt sắng hơn.

Các chiều kích khác nhau của bí tích Thánh Thể:

Như đã viết trong thông điệp Giáo Hội sống nhờ Thánh thể (Ecclesia de Eucharistia), trong tông thư xin Thầy ở lại với chúng con, Đức thánh cha lưu ý chúng ta không được bỏ sót một chiều kích nào của bí tích Thánh Thể (x.số 14). Trong số 15, ngài tổng hợp cho chúng ta các chiều kích khác nhau của mầu nhiệm : bí tích Thánh Thể tưởng niệm hy tế thập giá trên đồi Golgôta, một lần duy nhất thay cho mọi lần; là mầu nhiệm Hiệp thông (khía cạnh “bàn tiệc”);  trong khi hiện tại hoá mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa, bí tích Thánh thể hướng chúng ta tới ngày Chúa trở lại (chiều kích cánh chung).

Mục đích của tông thư không là khai triển hết các chiều kích khác nhau của bí tích thánh thể, nhưng nhấn mạnh nhiều hơn sự hiện diện của Chúa ở giữa chúng ta. Trong số 16, Đức thánh cha viết tất cả các chiều kích của bí tích Thánh Thể đan kết lại với nhau trong một khía cạnh thử thách niềm tin của chúng ta hơn bất cứ khía cạnh nào khác, đó là sự hiện diện thực của Chúa. Bí tích Thánh thể là mầu nhiệm của sự hiện diện, là Chúa ở với chúng ta mọi ngày cho đến tận thế.

Chiều kích quan trọng nối kết các chiều kích khác nhau của mầu nhiệm Thánh Thể là sự hiện diên thực. Vì Chúa đến, Chúa hiện diện, chúng ta mới có thể cử hành hy tế của Chúa trong hiện tại. Thánh lễ hiện tại hoá hy tế thập giá của Chúa, chứ không tái diễn hy tế ấy, vì hy tế ấy chỉ xảy ra một lần và có giá trị cứu độ vĩnh viễn. Chúa đến và hiện diện, chúng ta mới có thể gặp gỡ Chúa, tiếp xúc với Chúa, ở lại với Người, gắn bó và nên một với Người, hiệp thông và chia sẻ sự sống của Người.

Đức Cha Phaolô BÙI VĂN ĐỌC (kỳ I)

23 Tháng Mười Hai - Thánh Gioan ở Kanty (1390 - 1473)

Thánh Gioan là một người sinh trưởng ở thôn quê nhưng biết lợi dụng thị thành cũng như Ðại Học Krakow ở Ba Lan để trau dồi thêm kiến thức. Sau khi hoàn tất việc học, ngài được thụ phong linh mục và là giáo sư thần học. Không may, vấn đề phe cánh thời ấy còn rất nặng nề nên những người ganh tị sự nổi tiếng của ngài đã lập mưu để đẩy ngài ra khỏi chức giáo sư. Ngay cả ngài không được phép lên tiếng và dẫn chứng để bào chữa. Bởi thế, vào lúc 41 tuổi, ngài bị đẩy về giáo xứ Olkusz, để học làm cha xứ.

Người dân ở Olkusz, Bohemia có đủ lý do để nghi ngờ vị cha xứ mới. Họ biết một giáo sư đại học nghĩ gì về cái thành phố quê mùa nhỏ bé của họ. Tệ hơn nữa, thành phố của họ đã từng được coi là nơi chứa chấp các linh mục bị "thất sủng."

Chắc chắn rằng nếu ngài nổi cơn thịnh nộ trước sự bất công ấy, có lẽ không một người giáo dân nào đổ lỗi cho ngài. Nhưng vì không muốn họ phải gánh chịu những hậu quả của hành động mình nên ngài đã im lặng.

Cuộc sống ở Olkusz cũng không dễ dàng gì. Ngài lo sợ trách nhiệm của một cha xứ. Bất kể ngài có cố gắng đến đâu, giáo dân vẫn giữ một thái độ lạnh lùng, xa cách. Nhưng hoạch định của Cha Gioan rất đơn giản, và hoạch định ấy xuất phát từ con tim chứ không phải trí óc. Trong bất cứ chương trình nào thực hiện, ngài đều cho họ thấy ngài thực sự lưu tâm đến người dân. Mặc dù sau nhiều năm vẫn chưa thấy dấu hiệu của sự thành công, ngài thận trọng không lộ vẻ tức giận hay thiếu kiên nhẫn. Ngài biết, người ta không thể bị ép buộc sống bác ái, bởi thế ngài đã cho họ những gì tốt đẹp nhất mà ngài hy vọng một ngày nào đó họ sẽ tìm thấy.

Sau tám năm trường, ngài được miễn tội và được trở về Krakow. Lúc ấy, ngài đã thu phục được lòng dân ở Olkusz, nên những người từng là thù nghịch trước đây đã tiễn chân ngài đến vài dặm để năn nỉ xin ngài ở lại với họ.

Trong quãng đời còn lại, ngài là giáo sư Kinh Thánh của trường đại học. Ngài được người ta mến chuộng đến nỗi thường được giới quý tộc mời ăn uống. Có lần, ngài bị người gác cửa từ chối không cho vào dự tiệc chỉ vì chiếc áo chùng thâm bạc phếch của ngài. Cha Gioan cũng không cãi lại mà trở về nhà, thay chiếc áo mới rồi trở lại. Trong bữa tiệc, người hầu bàn sơ ý làm đổ thức ăn trên chiếc áo mới của ngài. Thay vì khó chịu, ngài lại pha trò, "Không có gì. Chiếc áo của tôi cũng được ăn uống chứ. Nếu không vì lý do đó thì tôi đâu có đến đây."

Có lần Cha Gioan đang ngồi ăn và thấy người ăn xin đi qua trước cửa, ngài đứng dậy, đi theo, và cho họ tất cả những thức ăn ngài có. Không hỏi một lời, cũng không yêu cầu gì, khi nhận thấy nhu cầu của người khác ngài lập tức giúp đỡ họ với bất cứ gì ngài có.

Cha Gioan luôn lập đi lập lại cho các sinh viên về triết lý này, "Chiến đấu với mọi sai lầm, nhưng hãy thi hành với sự vui vẻ, kiên nhẫn, ân cần, và bác ái. Sự khắc nghiệt chỉ làm hại chính linh hồn bạn và phá đổ mục đích tốt đẹp nhất."